- blad nr 18
- 17-11-2012
- auteur J. van Aken
- Aan de telefoon
Pesten speelt op alle scholen, in elke klas
De ouders van Tim Ribberink, die zelfmoord pleegde na jaren gepest te zijn, vroegen door een deel van zijn afscheidsbrief te publiceren aandacht voor pesten. René Veenstra is hoogleraar sociologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en gespecialiseerd in pesten op school: “Scholen zouden meer aan preventie kunnen doen.”
Is pesten een onderschat probleem?
“Als het goed is, hebben scholen een pestprotocol en voeren ze beleid om pesten tegen te gaan. Scholen hebben echter de neiging pas in actie te komen als er een probleem is. Aan preventie zouden ze meer kunnen doen. Pesten speelt op alle scholen, in elke klas. In groep 4 geeft ongeveer een derde van de kinderen aan maandelijks of vaker gepest te worden, in de hogere klassen is dat één op vier.”
Op welke signalen kunnen scholen letten?
“Op kinderen die zich anders gedragen dan voorheen. Leerlingen die opeens vaak alleen zitten of zonder gegronde reden thuisblijven. Kinderen waarvan spullen en kleding kapotgaan en die vreemde blauwe plekken oplopen. Voor mentoren is het een teken als een leerling op de klassenavond wegblijft, terwijl de rest van de klas er is. Deze signalen hoeven niet per se op pesten duiden, maar ze moeten wel aanleiding zijn tot een gesprek.”
Wat voor rol spelen internet en sociale media?
“We zien dat kinderen die op internet gepest worden ook in het echte leven slachtoffer zijn. Het is een extra platform, maar pesten verloopt via dezelfde principes. Internetpesten kan gewoon onderdeel zijn van een algemeen antipestprogramma.”
Zoals het Finse Kiva antipestprogramma waarbij u betrokken bent?
“Kiva bestaat uit tien lessen voor groep 5 en 6. Het is belangrijk aan preventie te werken door pesten bespreekbaar te maken. Door oefeningen gaat de klas inzien dat niemand pesten leuk vindt. We laten kinderen erachter komen dat er verschillende vormen van pesten zijn, wat de gevolgen zijn en dat het om een groepsproces gaat, waarbij ook meelopers en omstanders een rol hebben.”
Er ligt een wetsvoorstel om pesten in de incidentenregistratie op te nemen.
“Dat lijkt me helemaal niet slecht. Een incidentenregistratie zou duidelijk moeten maken over welke leerlingen er is gesproken en wat de aanleiding was. Scholen hoeven niet bang te zijn dat ze met veel meldingen een slechte naam krijgen. Als je tien incidenten hebt gehad met leerlingen die daarna nog op school zitten, dan heb je het goed aangepakt en niet uit de hand laten lopen.”