- blad nr 20
- 16-12-2011
- auteur W. de Lange, de
- Column
Spoken
Ik schilder een paar minuten fijn door. Hoe heftig moeten de dansfeesten van slaven zijn overgekomen op de slavenhouders, de muziek, de bezweringen, de rituele trances, het gegoochel met traditionele medicijnen, voodoo, winti, haat en angst. Er wordt weinig gegaapt.
De klas gaat aan het werk met vragen. Ook dat gaat goed. Ik zie Dina schrijven en overleggen. Ik vraag haar zachtjes of ze wat afweet van winti, het geloof van de boslandcreolen. En of ze straks, in het tweede uur, er wat over zou willen vertellen. Na haar verhaal punnik ik dan wel weer een draadje naar wat we hopen dat waargebeurde, wetenschappelijk vastgestelde geschiedenis is.
Twee uur mens & maatschappij op één dag is veel op een school als de onze. Maar Dina heeft de klas aan haar voeten. Haar moeders vriend, vertelt ze, is indiaans en indianen weten nog heel wat geheimen toe te voegen aan het winti geloof. Wat zij, Dina, zelf gezien heeft, is dat haar jonge tante met speciale witte klei werd beschilderd en met muziek en dans in trance gebracht. Een priesterachtige vrouw riep een voorouder op die als het ware in Dina’s tante besloten zit. En Dina’s tante was uren die voorouder, sprak als die voorouder, en zei dingen die ze zich later niet meer kon herinneren. Ze werd bijgebracht met een douche van bier.
Dina legt goed uit. In de winti van Dina’s huis draait het allemaal om voorouders. Bij anderen is het weer anders. In ieder geval heeft winti niets met boze geesten te maken. De goedwillende voorouders zweven niet buiten je, maar zitten in je. Ik begin in mijn hoofd alvast te punniken… Afrikaanse voorouders als beschermers in een vreemd land, wortels en eigenheid die in je zitten en niet kunnen worden afgepakt, waar ze je ook heen slepen, te makkelijk misschien, maar wel mooi.
Maar Cindy wil ook wat kwijt. Ze heeft ook een flard opgevangen van een wintibijeenkomst. Maar toen had haar moeder haar resoluut afgevoerd. Het was te eng. Ze heeft ook wel eens bij een vriendin gelogeerd in een huis waar een geest woonde. Daar heeft ze met eigen ogen gezien dat een deur eerst dicht was en toen openging. Er kwam geen mensenhand aan te pas… ik zweer het u! Zo eng! Ze schreeuwt het uit. Nick heeft een foto van de familie van zijn Tsjechische moeder waar een witte plek op staat, precies op de plek waar grootvader altijd stond, voordat hij stierf. Gelooft u daarin, juf? Het regent spoken en voorouders. Bij Aisha wemelt het van de djinns, eigenlijk altijd als het licht uitgaat. En de wereld vergaat natuurlijk in 2012. Apekool, roep ik! De bel.