Geen bonus maar banen

Met gelach en applaus werd de televisiespot over de Haagse poppenkast ontvangen. De vierhonderd bezoekers van het tweedaags landelijk speciaal onderwijscongres, eind november, hadden de première. Na het eerste uitzendweekend stonden er al 2500 adhesiebetuigingen op de actiesite Geenbonusmaarbanen.nl

De actiespot Geen bonus maar banen viel vorig weekend meteen op in de reclameblokken van RTL4 en bij de publieke omroep. Pauw & Witteman stopte hem gelijk op vrijdagavond in de ‘zapservice’, het blokje met opvallende televisiemomenten. Op de actiewebsite liep het direct storm: vorige week woensdagochtend waren er al over de 6000 adhesiebetuigingen binnen. Het spotje zelf werd in het eerste weekend 1900 keer bekeken op Vimeo en Youtube. Tientallen scholen hebben al aangegeven op hun school geen prestatiebeloning te willen invoeren.

Alarmbrief
Tempo en omvang van de bezuinigingen op passend onderwijs zijn buitensporig, schrijven 48 raden van toezicht uit het speciaal onderwijs in een brief aan minister Marja van Bijsterveldt. Dat er iets aan het stelsel moet veranderen, onderschrijven de toezichthouders, maar de manier waarop brengt de kwaliteit van de zorg in gevaar. Vooral omdat het gewone basis- en voortgezet onderwijs helemaal niet is voorbereid op de komst van zoveel zorgleerlingen.
‘Daarmee wordt door u niet alleen ontkend wat het (voortgezet) speciaal onderwijs betekent voor deze doelgroepen, maar dreigt ook dat grote aantallen kwetsbare leerlingen aan hun lot worden overgelaten, aangezien de kennis en kunde van het reguliere onderwijs om hen op een verantwoorde wijze op te vangen vooralsnog volstrekt onvoldoende is. De korting op de ambulante dienstverlening, alsmede de korting op de groepsgrootte van het speciaal onderwijs getuigt naar onze mening dan ook van een tekort aan visie op en kennis van wat dergelijke transitieprocessen vragen’, schrijven de toezichthouders.

Voortgezet onderwijs
Terwijl de groei van het speciaal onderwijs zich vooral voordoet in het voortgezet onderwijs, wordt dat probleem vreemd genoeg nauwelijks onderzocht of onderdeel van het beleid gemaakt. Dat constateert Ria Bronneman-Helmers in haar proefschrift Overheid en onderwijsbestel dat vorige week verscheen. Bronneman was onderzoeker bij het Sociaal en Cultureel Planbureau en zet grote vraagtekens bij de kwaliteit van het onderwijsbeleid van de afgelopen jaren. Kijkend naar passend onderwijs schrijft zij: ‘De door de minister aangekondigde beleidsmaatregelen brengen de direct betrokkenen als het ware in een beleidsklem: schoolbesturen, scholen en leerkrachten worden zelf verantwoordelijk voor de extra zorg aan leerlingen met handicaps en stoornissen, maar moeten dat doen met minder geld, terwijl het aantal en de diversiteit aan zorgleerlingen alleen maar lijkt toe te nemen.’
Bronneman mist in het huidige onderwijsbeleid dialoog en overtuiging met het onderwijsveld. ‘Zo’n benadering stelt echter hoge eisen aan de kwaliteit van bewindslieden en topambtenaren (..) Het is de vraag of die kwaliteiten nog voldoende aanwezig zijn.’

Economisch onverstandig
In een brief aan premier Mark Rutte en de fractievoorzitters van de Eerste en Tweede Kamer hekelt AOb-voorzitter Walter Dresscher de economische effecten van de bezuinigingen op passend onderwijs. ‘Een dergelijk massaontslag in het onderwijs is sinds tientallen jaren niet voorgekomen. Het zal zichtbaar zijn in de werkloosheidsstatistieken, die toch al een verkeerde ontwikkeling laten zien. Daarnaast verkeren de leraren speciaal onderwijs, de ambulant begeleiders en de onderwijsassistenten in onzekerheid over hun toekomst en stellen bestedingen uit. Is de investering van 250 miljoen euro in prestatiebeloning een bonus voor individuele leraren of teams van docenten dan wel een verstandige stimulans, die mogelijk de negatieve effecten van het massaontslag compenseert? Nee. De bonus die leraren of docententeams zullen ontvangen, schrijven zij vrolijk bij op hun bankrekening, maar geven die gezien het crisisgevoel niet uit.’

Actieagenda
Vorige week behandelde de Tweede Kamer de onderwijsbegroting en vraagt de AOb met de actie Geen bonus, maar banen! aandacht voor de bezuinigingen op passend onderwijs. Begin volgend jaar wordt de behandeling van de Wet passend onderwijs verwacht en volgt als dat nodig is een tweede actieronde. Mocht dat allemaal niet helpen, dan beraadt de AOb zich op vervolgacties.

Volg het laatste actienieuws op www.geenbonusmaarbanen.nl of www.aob.nl

{kader met kaartje Nederland}
Waar gaan de klappen vallen?

De Stichting Speciaal Onderwijs Noord- en Midden-Limburg kondigde vorige week al aan dat bij de zes scholen vijftig tot zestig van de vierhonderd personeelsleden moeten verdwijnen. In dagblad De Limburger zei de voorzitter van het college van bestuur, Peter Frey, dat de klassen groter zullen worden. ‘Die zijn al 10 procent groter geworden, maar er volgt meer. We zullen meer moeten doen met minder mensen.’

De Limburgse stichting was de eerste die zelf openheid van zaken gaf. Het kabinet bezuinigt 300 miljoen op passend onderwijs. Vorig jaar al liet het ministerie weten hoeveel per school er bezuinigd zou worden zodat scholen de ontslagaankondigingen konden versturen. De bezuinigingen werden vervolgens een jaar uitgesteld, maar de omvang van het totale bezuinigingsbedrag blijft gelijk. De rddf-plaatsingen zullen nu aan het einde van dit schooljaar aan de betrokken mensen worden bekendgemaakt.
De bezuinigingen op passend onderwijs gaan ongeveer 6000 fulltime banen kosten van ongeveer 9000 leraren. Op basis van de bezuinigingsbedragen per school heeft de AOb een schatting gemaakt van de effecten. Daarbij is uitgegaan van een gemiddeld salaris van 45 duizend euro. Om vast te stellen om hoeveel mensen het gaat, is ervan uitgegaan dat op één arbeidsplaats anderhalf personeelslid werkt. Nog niet is meegenomen hoeveel mensen eventueel herplaatst kunnen worden in de nieuwe samenwerkingsverbanden. Omdat de samenwerkingsverbanden nog niet zijn gevormd moeten namelijk eerst alle mensen ontslagen worden, voordat zij herbenoemd kunnen worden.
De zwaarst getroffen provincies zijn Noord-Holland, Zuid-Holland, Gelderland en Noord-Brabant, waar tussen de 1150 en 1600 mensen hun baan verliezen.

{noot}
Heeft jouw school al een berekening gemaakt van het aantal ontslagen in arbeidsplaatsen en mensen? Mail het ons: actie@aob.nl

Effect bezuinigingen passend onderwijs per provincie

Provincie bezuinigingsbedrag banenverlies in personen
Drenthe -1,9 miljoen -60
Flevoland - 4,4 miljoen -150
Friesland - 6,1 miljoen -200
Gelderland - 35,1 miljoen -1150
Groningen -18,8 miljoen -650
Limburg -15,2 miljoen -500
Noord-Brabant -47,3 miljoen -1600
Noord-Holland -43,7 miljoen -1450
Overijssel -27 miljoen -900
Utrecht -19 miljoen -650
Zeeland -6,6 miljoen -200
Zuid-Holland -44,1 miljoen -1450

Bron: bedragen OCW/Duo, banenverlies AOb