blad nr 16
16-10-2010
auteur T. van Haperen
Column

Vier verloren jaren

Er komt een nieuw kabinet. Voor leraren maakt dat weinig uit. Of je door de hond of de kat gebeten wordt, dat is het motto dat de aanstaande minister van Onderwijs past als een handschoen. Want wat blijkt uit het regeergedoogakkoord van het knetterrechtse kabinet? Linksekerkganger en ex-bewindsman Ronald Plasterk zou de nieuwe onderwijspolitiek zonder problemen kunnen uitvoeren.
Kijk, in 2007 promoveerden SER-voorzitter Rinnooy Kan en Kamerlid Dijsselbloem de hoogopgeleide leraar van jammerende niksnut tot ruggengraat van de scholen. Naast knuffels kregen we een beetje geld - probleem opgelost, stop met zeuren.
Ook de onderwijsvisie van de CDA/VVD/PVV-gedoogregering trilt op deze vibe, keurig in toom gehouden door de Plasterk-bandbreedte, getiteld ‘het moet niet te gek worden’. Dus ja, een loonsverhoging zou juist nu het beroep van leraar interessant maken, waarna scholen eindelijk weer eens personeel op kwaliteit kunnen werven. Maar ambtenaren zitten op de nullijn, dat geeft scheve gezichten, niet doen dus.
De komende jaren regeert de status quo. Besturen mogen ver zwevend boven de werkvloer gewoon doorgaan met geld over de balk smijten. De ontelbare onmogelijke opdrachten, zoals het wegwerken van een vermeend waarden-en-normendeficit bij de hedendaagse jeugd middels zeventig uur maatschappelijke stage, blijven ongeremd door de scholen gieren.
Is er dan helemaal geen verandering? Nee, niet echt. Oké, er komt een beroepsregister, gevolgd door prestatiebeloning. Dat register is op zich een goed idee, in gang gezet door Plasterk. Leraren die hun beroep bijhouden, daarin scholing krijgen, niks mis mee. In Nieuw-Zeeland werkt het ook prima. Als je daar een bijscholing mist, gumt de overheid je uit het beroepsregister, zet je naam op een website en vanaf dan ben je leraar af. Maar dan de Nederlandse versie. Hier is het register niet van de overheid, maar van de vakverenigingen en die beschermen de baantjes van hun leden met een set aan mitsen en maren… Kortom, de volgende papieren tijger is geboren.
De prestatiebeloning is precies even kansloos. Neem bijvoorbeeld mijn vaksectie: wie is er daarvan de beste? De ene collega praat veel in de les, de ander kauwt in mijn ogen voor en zij zien bij mij grote stappen in de uitleg, pleiten voor meer structuur. Nou en? Onze examenresultaten en scores in leerlingtevredenheidsonderzoeken liggen gelijk. Ziehier de makke van de prestatiebeloning: het verschil tussen goed, beter en best is een kwestie van opvattingen. Slechts de waardeloze leraar is perfect zichtbaar, maar die hoeft zich nou juist geen zorgen te maken. Het ontslagrecht blijft in hetzelfde beton gegoten, waarin het al decennia muurvast zit.
Moraal van het verhaal. Politiek en onderwijs is een drama dat zich nu dertig jaar voorsleept. Wie er ook gaat regeren, het zijn vier verloren jaren. Daarom… schuin tegenover mijn woning staat het gemeenschapshuis waar zich bij verkiezingen het stembureau vestigt… maar ik stem niet meer, althans niet voordat er ook voor de grootste post op de rijksbegroting wat te kiezen valt.