blad nr 8
24-4-2010
auteur T. van Haperen
Column

Maatschappelijke stage leidt tot overladenheid

Staatssecretaris Marja van Bijsterveldt is actief op een hyvespagina* rond het thema de maatschappelijke stage (mas). Op die pagina delen leerlingen hun ervaringen. De staatssecretaris levert filmpjes en berichten over de vanaf 2011 verplichte bijdrage van scholieren aan de samenleving. De doelgroep reageert overigens niet erg enthousiast. Jan Willem meldt: ‘Ik moest laatst bejaarde konten wassen.’ Alfred voelt zich ook misbruikt: ‘Mas is slavernij.’ En Reinout heeft geen tijd: ‘Je heb naast school ook nog het fenomeen bijbaantje en de drukke weekeindes vol sociale verplichtingen en overmatig alcoholgebruik. Ik kan in dat drukke schema geen tijd vinden om bejaarden te wassen of anderzijds werk te doen wat veel beter kan worden uitbesteed aan langdurig werkelozen.’
Wat moeten we met de commentaren van deze ervaringsdeskundigen? Niks natuurlijk! Stel, ik doe eigentijds en vraag op een website naar opmerkingen over de kwaliteit van mijn lessen. Gegarandeerd komt dan een keer een boodschap door in de trant van ‘Van Haperen is een verrekte mongol’, afzender 35Bieropzaterdagavond, waarna de ene na de andere anonieme grappenbakker daar een beledigende opmerking overheen gooit. Communiceren op internet trekt nu eenmaal debielen aan, luister daar niet naar. Bovendien, of leerlingen wel of geen zin hebben in die maatschappelijke stage doet er niet toe, zij gaan niet over het curriculum. En als daarin iets verandert, gebeurt dit op basis van vragen als: is dit een goed idee, is het uitvoerbaar en hoe zit het met het leerrendement?
En ja, de gedachte achter die mas is best oké, verbonden met het motto van het demissionaire kabinet ‘samen leven kun je leren’. Vrijwilligerswerk en daar verslag van doen, kan daarbij inderdaad helpen. Maar dan de uitvoering. Daar zit wrijving, omdat dezelfde staatssecretaris ook de examennorm verzwaart en verbetering eist in de reken- en taalvaardigheid. Allemaal prima, maar allemaal tegelijk kan niet. Neem bijvoorbeeld Patty, een gemiddelde en brave havo-leerling. Zij doet haar zestig uur maatschappelijke stage zonder morren, mist daardoor lessen, maakt bij mij een proefwerk en scoort een diepe onvoldoende. Kan gebeuren, maar ze heeft in mijn vak aantoonbaar te weinig geleerd en ruimte voor herstel ontbreekt, want de ene week heeft ze maatschappelijke stage, de andere reken- en taaltoetsen, daarna weer stage, gevolgd door een excursie. En nee, dit is geen incident, want de mas komt, net als de extra aandacht voor rekenen en taal, bovenop het programma en niet in plaats van een deel daarvan.
Scholen weten dat deze overladenheid en fragmentatie de belemmering vormen voor leren, en doen dus alleen mee omdat het moet. Het bureaucratische deel schuiven ze af op een stagecoördinator, die organiseert zich drie slagen in de rondte en promoveert al snel tot pispaal voor collega’s die hun verlies in vaklessen weigeren te nemen. Ondertussen schenken kinderen in verzorgingstehuizen de koffie in en poetsen de vensterbanken. Hip doen op hyves verandert daar weinig aan: de mas heeft geen toekomst! Regel daarom dat ‘samenleven kun je leren’ in de klas. En die maatschappij? Ach, dat gaat toch vanzelf!

{noot}
*) Zie http://masteams.hyves.nl