blad nr 14
19-9-2009
auteur . Lachesis
Column

Niets nieuws

Een nieuwe school. Alles is anders maar ook hetzelfde. Malou zit weer in de klas, evenals Richard en Delano. Alleen zijn het Malou, Richard en Delano niet. Richard is allang volwassen. Malou en Delano zitten op de middelbare school. En als ik goed kijk, zie ik ook wel dat het Malou niet is. Ze heeft weliswaar dezelfde gelaatstrekken en ook de manier waarop ze haar haar draagt is identiek, maar de blik in haar ogen lijkt in niets op die van de echte Malou. De huidige Malou is lief, aarzelend, onzeker. De vroegere Malou had het achter de ellebogen en was een meester in het manipuleren van haar moeder en haar vriendinnenkring. Ze nam het zelfs zo nu en dan overmoedig op tegen haar leerkrachten en de directeur. Als wij ons niet gewonnen gaven, ging dezelfde dag nog de telefoon: moeder kwam er aan! Een moment om te vrezen en je bestaan als leerkracht te betreuren. Haar moeder wist de weg naar het bestuur, naar de krant, naar de burgemeester en naar de koningin. Ooit meenden we zelfs een glimp van haar op te vangen naast de paus maar dat kan ook de paniek geweest zijn, want een beetje van slag raakten we wel van al dat onredelijke gestook en gefantaseer.
De huidige Delano lijkt niet alleen sprekend op de vroegere, hij heeft qua karakter ook wel wat van hem weg. Zo delen ze bijvoorbeeld een voorliefde voor het over de kling jagen van tuttebelletjes. De Delano van nu weet dan ook precies het juiste moment te vinden om zijn buurvrouw Imre tijdens een handenarbeidles tot razernij te brengen. Hij heeft haar frustratie over het niet lukken van de opdracht met de minuut zien groeien en ook haar aarzeling opgemerkt om zich bij een nieuwe juf al meteen zo te laten gaan. Hij buigt zich naar haar toe: Ik denk dat je nu elk moment kunt ontploffen, fluistert hij olijk. Als er een beetje stoom uit haar oren ontsnapt, stoot hij zijn vriendje aan. Ingespannen volgen ze de ontwikkelingen. Als Imre eindelijk losbarst, gaat dat met zoveel knetterend geweld gepaard dat hij de klas ijlings verlaat en zich een tijdje schuilhoudt op het toilet. Ik wacht hem grimmig op. Je hebt me hier wel met de gebakken peren laten zitten, jongetje, verwijt ik hem. Hij grijnst schuldbewust en blikt enigszins benauwd naar de alweer wat bedaarde Kenau Simonsdochter Hasselaer. Terwijl ik naar mijn bureau terugloop, bedenk ik dat de echte Delano beslist niet naar het toilet gevlucht zou zijn. Hij zou zich op de dijen hebben geslagen van het lachen en mijn toorn voor lief hebben genomen.
En dan zit Richard er nog. Hoewel? Is het Richard wel? Richard had adhd en leek vaak niet veel aan zijn onrust te kunnen doen. Dat is nog maar de vraag bij dit kleine broertje van hem. Hij lijkt soms heel goed te weten wat hij doet: hij wil de aandacht. Negatieve aandacht. Hij lijkt vast te zitten in een spiraal. Afspraken maken helpt niet, humor helpt niet, als je hem eindelijk zo ver hebt dat hij niet meer door je heen praat, schuift hij onophoudelijk met zijn stoel of tikt hij met zijn vingers op tafel. En dus gaat de knoet erover. Zo’n ouderwetse knoet waar ik in het begin van mijn loopbaan nog zonder al die handelingsprogramma’s en overlegsituaties gebruik van kon maken. Ik heb ‘m even in ere hersteld. In het belang van die 24 andere leerlingen, in het belang van Richard en eerlijk gezegd ook in het mijne. Een nieuwe school maar geen nieuws onder de zon.