- blad nr 14
- 19-9-2009
- auteur R. Sikkes
- Redactioneel
Onderwijs moet over de hele linie produuctiever worden
Op onderwijs wordt niet alleen bezuinigd. Er is 480 miljoen vrijgemaakt voor schoolgebouwen en kenniswerkers. Roc’s profiteren daarnaast van de aanpak van de jeugdwerkloosheid en krijgen rond de 200 miljoen om de toestroom van leerlingen op te vangen.
Het Convenant leerkracht, waarmee onder meer de doorstroming van leraren naar hogere salarisschalen wordt betaald, lijkt vooralsnog geen gevaar te lopen. Hoe dat in 2011 uitpakt is nog onzeker. Want al wordt de begroting voor 2010 rustig, voor 2011 is aangekondigd dat het onderwijs over de hele linie productiever moet worden.
Om de 140 miljoen aan bezuinigingen op te hoesten heeft minister Ronald Plasterk een paar bezuinigingen in petto. Zo gaat er volgens verschillende bronnen 20 miljoen af bij de academische ziekenhuizen, moet de publieke omroep het met 25 miljoen minder doen en komt er geen ov-jaarkaart voor mbo-studenten wat 30 miljoen euro scheelt. Verder is er een reeks van kleine bezuinigingetjes. De studiebeurzen worden bevroren (-6 miljoen), het samenwerkingsverband van technische universiteiten moet het met minder doen (-5 miljoen), er komt geen gratis museumkaart voor kinderen tot twaalf jaar (-5 miljoen).
Onduidelijk is of in de 140 miljoen die Plasterk moet bezuinigingen ook de tegenvallers zitten bij onderwijs. Want die zijn er zeker: door de voortdurende groei van het aantal zorgleerlingen voorspelde het ministerie eerder al een miljoenenoverschrijding op de posten voor passend- en speciaal onderwijs.
In de miljoenennota kondigt minister Wouter Bos van Financiën aan dat er voor de zomer van 2010 een ingrijpend saneringsplan opgesteld wordt. Verschillende beleidsterreinen moeten dan voorstellen doen om 20 procent te bezuinigen. Onduidelijk was voor Prinsjesdag nog of onderwijs daar volop aan mee moet doen. In elk geval kondigt Bos aan dat ‘het onderwijs over de hele linie productiever moet en de hele financiering wordt doorgelicht’.
Garanties dat onderwijs wordt gespaard zijn er in de miljoenennota niet. Bos schrijft dat de Nederlandse onderwijsuitgaven nu op Oeso-niveau zitten ‘en dat het een uitdaging zal zijn om dat zo te houden’. Maar hij laat dat gelijk volgen door de boodschap dat ‘ook bekeken moet worden in hoeverre en in welk tempo deze doelstelling aangescherpt kan worden, ten behoeve van de kwaliteit van het onderwijs en de innovatiekracht van de Nederlandse economie.’
Het zou daarom kunnen zijn dat de productiviteitsslag waar het ministerie van Onderwijs om dit moment al mee bezig is, de eigen aanpak is om fors te bezuinigen. Bovendien komt de Commissie Vermogensbeheer onderwijsinstellingen in oktober met voorstellen over de onderwijsfinanciën.
Vanwege de nieuwe embargoregeling beschikte de redactie bij het sluiten van het Onderwijsblad niet over de officiële tekst van de onderwijsbegroting of miljoenennota. Dit bericht is samengesteld op basis van de uitgelekte stukken zoals die bij actualiteitenrubrieken, in kranten of op websites zijn verschenen. Als bronnen zijn gebruikt De Volkskrant, RTL, NOS, ScienceGuide. Surf naar www.aob.nl voor het laatste nieuws en een reactie van de AOb op de onderwijsbegroting.