blad nr 14
19-9-2009
auteur R. Sikkes
Commentaar

Slimmer werken, slimmer regeren?

Productiviteit is het nieuwe toverwoord in het onderwijsbeleid. Behalve voor de beurzen zijn er verder weinig dramatische bezuinigingen te verwachten voor 2010. Maar daarna is ook onderwijs aan de beurt, al wordt het wat anders verpakt. Want in plaats van bezuinigen heet het dat onderwijs productiever moet worden en dat de hele financiering wordt doorgelicht.
Het Netwerk Onderwijsinnovatie lichtte alvast een tipje van de sluier op wat dat inhoudt. ‘Slimmer werken betekent meer doen – dat wil zeggen beter onderwijs – met minder leraren.’ Het is een wel erg ingekleurde versie van productiviteit. Hadden de adviseurs van minister Ronald Plasterk daar niet nog wat varianten op kunnen bedenken? Want niemand is natuurlijk tegen slimmer werken, een innovatieve aanpak of moderne technologie. Maar hoezo moet dat met minder leraren? Is het niet slimmer om met alle leraren de schouders er onder te zetten en ervoor te zorgen dat de onderwijskwaliteit verder omhoog gaat?
In de boodschap van het Netwerk Onderwijsinnovatie zit iets naars verborgen. Het kan allemaal slimmer, met minder mensen, oftewel: u werkt niet hard genoeg. Wie dat afzet tegen de feiten weet beter: de werkdruk in het onderwijs ligt hoog.
De cijfers van de Oeso spreken duidelijke taal. Nederlandse leraren draaien veel meer uren dan hun collega’s in het buitenland en hebben ook nog eens meer leerlingen onder hun hoede. De productiviteit van het Nederlandse onderwijs ligt dus hoog. Bovendien scoren Nederlandse leerlingen hoog in vergelijking tot hun leeftijdsgenoten in het buitenland. En ja, inderdaad, Nederland is op de internationale ranglijstjes van onderwijsprestaties iets gezakt. Niet omdat de prestaties dramatisch zijn gedaald, maar omdat andere landen ons voorbijstreven. Er zijn dus ook landen die stevig investeren in onderwijs, zoals Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Verstandig, constateert de Oeso ook in het laatste rapport, want investeren in onderwijs draagt bij aan de economische groei. Slimmer regeren, zullen we maar zeggen.