- blad nr 9
- 16-5-2009
- auteur J. van Aken
- de Vereniging
Escalatieladder bestrijdt verschillen tussen examens
“Zijn er redenen om zaken aan de schoolexamens te veranderen”, vraagt AOb-hoofdbestuurder Wim de Kok tijdens de examenconferentie van de AOb en SLO, eind april in Arnhem. Die zijn er volgens sommigen, vervolgt hij. Tussen 1995 en 2005 is er een steeds groter verschil gekomen in de cijfers voor de schoolexamens en de centrale examens. “Daarmee gaat de waarde van een diploma achteruit”, vindt De Kok.
De Onderwijsinspectie deed onderzoek naar de verschillen bij Engels en biologie op ruim zeventig havo’s en Nederlands en wiskunde op ruim tachtig vmbo’s. Jan Rijkers, coördinerend inspecteur voortgezet onderwijs, licht een tipje van de
sluier op van de binnenkort te verschijnen resultaten: “De conclusie is dat de kwaliteit van de schoolexamens vakinhoudelijk en toetstechnisch over het algemeen in orde is.”
Maar niet alle negentien onderzochte onderdelen zijn in orde, vervolgt hij. Zo bepaalde bij wiskunde en Engels vaak één docent de beoordeling. En bij biologie werd vaak te soepel of juist te streng beoordeeld.
Om te grote verschillen tussen schoolexamens en centrale examens te bestrijden, lanceerde staatssecretaris Marja van Bijsterveldt de ‘escalatieladder’, waarmee de Onderwijsinspectie aan de slag gaat. Bij een verschil van een halve punt tussen beide examens over een periode van drie jaar komt een school in de ‘gevarenzone’ en bij meer dan een punt in de ‘alarmzone’. “Een dertigtal bekostigde middelbare scholen heeft meer dan een punt verschil tussen de examens”, vertelt Rijkers.
Met deze scholen bespreekt de Onderwijsinspectie een verbeterplan. Als dat niet baat, volgt stap twee op de escalatieladder, prestatieafspraken tussen inspecteur en school. De volgende tree op de ladder is inzet van de staatsexamencommissie. “Dat is een inbreuk in het vertrouwen in de professionaliteit van de docent, die staat dan onder curatele”, vertelt Rijkers.
Examenstandaard
Om te voorkomen dat het zover komt, ontwikkelde de VO-raad een examenstandaard voor schoolexamens. “Scholen zijn zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van de schoolexamens en moeten die kunnen aantonen”, verklaart Charlotte à Campo, beleidsmedewerker bij de VO-raad, de komst van de standaard. Die omvat in het kort: een visie op schoolexamens, sluitende regels, in- en externe evaluatie en aan de hand daarvan actie ondernemen.
Er valt genoeg te bespreken, bleek onlangs uit een niet-representatieve enquête onder docenten en directeuren door de VO-raad. Volgens 94 procent van de directeuren wordt er samengewerkt bij de schoolexamens tegen 63 procent van de docenten. Iets meer dan de helft van de directeuren vond dat er goed geëvalueerd werd tegen ruim een derde van de leraren.
Een van de conferentiebezoekers is Hugo Wouters, docent en vertaler Duits, op het Koning Willem I College in Den Bosch. Binnen het roc werkt de Talenacademie, dat de moderne vreemde talen verzorgt voor de beroepsopleidingen, al langer intensief aan de ontwikkeling en afronding van taalexamens, vertelt hij. “De Talenacademie is constant op zoek naar optimale en objectieve beoordelingscriteria voor de examens voor de taalvakken. De examenconferentie is daarom voor mij een interessante en waardevolle bijeenkomst. Het is goed hier meer te weten te komen over de achtergrond van schoolexamens.”