blad nr 10
17-5-2008
auteur R. Sikkes
Commentaar

Go Dutch

Nederland is herontdekt als gidsland. In de laatste Times Educational Supplement wordt de manier waarop wij het basisonderwijs besturen als lichtend voorbeeld gepresenteerd voor Groot-Brittannië. ‘If you want to be a succes, go Dutch’, schrijft Robert Hill, voormalig onderwijsadviseur van Tony Blair. Het Nederlandse recept dat hij beschrijft is het formeren van clusters van scholen die worden aangestuurd door een bovenschools management. Op de afzonderlijke scholen zitten locatieleiders. Op die manier wordt volgens Hill het gebrek aan schooldirecteuren – zowel in Engeland als in Nederland een groot probleem – handig opgelost. Als groot voordeel ziet hij daarnaast dat de supermanagers zich volledig kunnen wijden aan strategie en management. Op die manier komen er bredere visies op de afzonderlijke scholen, juicht het verhaal. Door de schaalvergroting worden de scholen efficiënter. Natuurlijk hangt alles af van de capaciteiten van die supermanager, maar daarvoor is er het speciale expertisecentrum, het National College for School Leadership.
Het klinkt allemaal mooi, maar wat Hill met elkaar verward is een reeks van veranderingen in de aansturing van het basisonderwijs. Bestuurlijke schaalvergroting, lumpsum, grotere autonomie, gebrek aan schoolleiders. En hij fladdert wat al te makkelijk over de keerzijde van de medaille heen. Sinds de grotere autonomie zijn de salarissen aan de bovenschoolse top wel vooruitgegaan, maar blijft een directiefunctie van een school financieel niet zo aantrekkelijk. We zien de slagvaardigheid van de schoolbesturen nog niet echt toenemen, maar wel het spaargedrag. De extra managementlaag moet ook ergens van betaald worden, geld dat vaak aan de scholen wordt onttrokken. Om nog maar te zwijgen over stroperigheid die toch ook vaak door de extra managementlaag ontstaat.
‘Go Dutch’, klinkt misschien even als een aanbeveling, maar hopelijk realiseren de Engelsen dat daar in hun vocabulaire toch meestal hetzelfde mee bedoeld wordt als een ‘Dutch treat’. Een uitnodiging voor een gezellig avondje uit, alleen als het op betalen aankomt trekt niet de gastheer de buidel, maar moet iedereen voor zichzelf betalen. Vrij vertaald naar onderwijsbeleid: een overheid die te weinig over heeft voor onderwijs, trakteert op autonomie en laat de scholen met de problemen zitten.