blad nr 9
5-5-2007
auteur . Lachesis
Column

Brandstof

Jennifer kan het niet laten. Het is sterker dan haarzelf. Steeds kruipt haar vinger bijna automatisch omhoog. Tientallen keren per dag. Juf, ik snap het niet, klinkt het vol pathos. Was het maar waar, denk ik terwijl ik naar haar toe loop. Het kost heel wat minder moeite om de stof opnieuw uit te leggen dan dit dwangmatige gedrag te doorbreken. De klas onderdrukt met moeite een zucht, sommigen draaien met hun ogen. Is het weer zo ver? Ook ik heb er moeite mee mijn ergernis te onderdrukken. Ergernis is namelijk de brandstof waarop Jennifer teert. Het valt haar zwaar om op een positieve wijze aandacht te vragen. Ze heeft het simpelweg niet geleerd en het is een helse klus om het haar alsnog te leren. Humor helpt helaas niet. Ze is allergisch voor humor. Wat zijn dat voor rare grappen. Ze snapt het toch verdorie echt niet!
Kirsty houdt van eten. Haar fascinatie is zo groot dat de schoolverpleegkundige zich zorgen maakt. Kirsty hoeft thuis nooit iets te eten wat ze niet wil. Gewone bananen, gewoon brood, gewone boter, gewone tomaten, gewone pindakaas, ze rilt ervan. Ze heeft een voorkeur voor dure merken. Haar moeder loopt er stad en land voor af. Op een dag heb ik een klassenlunch georganiseerd. Kirsty heeft zich hier geweldig op verheugd, om 11 uur loopt ze al in haar handen te wrijven, maar als ze de etenswaren ziet barst ze plotseling in snikken uit. Kennelijk is ze er voetstoots van uitgegaan dat ik me op de hoogte heb gesteld van haar majesteitelijke voorkeuren. Ik maak er korte metten mee. Hier wordt niet gehuild maar gegeten, minimaal één boterham met beleg. Met heel veel moeite maakt Kirsty een boterham klaar. Ze kokhalst bij iedere hap en controleert nauwgezet of ik haar weerzin wel opmerk. Ik ben onvermurwbaar. Kirsty ook. Wat is dit nu voor een snert maaltijd. Ze lust het verdorie toch echt niet!
Heleen, die haar lio-stage loopt in een groep 4 met dertien leerlingen, heeft het begrip verantwoordelijkheid eenzijdig geïnterpreteerd. Het betreft nooit haar eigen functioneren. Ze kan nergens wat aan doen. De werkplekken van de leerlingen zijn onwerkbaar klein, de inwerktijd was bij nader inzien te kort, de afspraken waren onhelder geformuleerd, de leerlingen worden teveel afgeleid door de aanwezigheid van computers in het lokaal. Er is nooit een reden om naar haar eigen aandeel te kijken. Naarmate de chaos in haar klas toeneemt, wordt Heleen bozer. Ze weigert echter hardnekkig haar eigen aanpak onder de loep te nemen of zich te laten coachen. Het ligt niet aan haar, foetert ze, het ligt aan de omstandigheden. Ze werkt verdorie echt heel hard!
Jennifer, Kirsty, Heleen - ze creëren hun eigen leed. Ze verbranden al hun emotionele energie in het zoeken van oorzaken buiten henzelf. Dat maakt hen tot tragische figuren. Hoewel. Ben je eigenlijk wel een tragisch figuur als je de ellende over jezelf afroept? Shakespeare werkte deze vraag prachtig uit in het verhaal over King Lear. De koning die ontzien wilde worden en daarmee steeds verder in de problemen kwam. Die oud werd zonder wijsheid te hebben gevonden.