blad nr 21
3-12-2005
auteur R. Sikkes
Commentaar

Economische prikkels

Voor studenten die na hun opleiding ook nog een lerarenopleiding willen volgen, blijft het collegegeld laag. Een verstandige beslissing van staatssecretaris Rutte in zijn voorstellen voor een nieuwe aanpak voor het hoger onderwijs. Met zulke maatregelen wordt het voor mensen die al een diploma op zak hebben, maar toch willen kiezen voor het mooie vak van leraar in elk geval niet onbetaalbaar om een aanvullende studie te doen.
Dat is winst. Voor het eerst komt het ministerie met zulke plannen, voordat scholen geen leraren kunnen vinden. En het ministerie van Onderwijs lijkt eindelijk te accepteren dat niet alleen motivatie telt, maar ook economische prikkels werken. Het is te hopen dat Rutte en Van der Hoeven zulke economische prikkels vaker gaan toepassen. Een klein voorbeeldje: op het hoogtepunt van het lerarentekort in Engeland deelde het Department for Education and Skills aan afgestudeerden die voor een onderwijsbaan kozen golden hello’s uit, royale bonussen.
Op dit moment is er geen groot tekort aan leraren. In het basisonderwijs is er een evenwichtige situatie, in het voortgezet onderwijs zijn er een aantal vakken en regio’s die problemen hebben om geschikte kandidaten te vinden. Maar die situatie is aan het omslaan. De economie trekt weer aan, het aantal vacatures in de markt is enorm opgelopen. En het onderwijs krijgt vanaf 2007 te maken met de start van de pensioneringsgolf. De collegegeldmaatregel zal daarom als financiële prikkel voor twijfelaars niet voldoende zijn om ze het onderwijs in te lokken.
In dat licht is het onbegrijpelijk dat de werkgevers in het voortgezet onderwijs massaal hebben gekozen voor donwgrading voor meer leraren in lagere functies. In plaats van het primaire proces centraal te stellen, zo blijkt uit het fuwa-onderzoek van de Algemene Onderwijsbond, lijken zij andere taken te belonen. Onverstandig, omdat de aantrekkelijkheid van het leraarsberoep ook te maken heeft met de beloning. Misschien moet staatssecretaris Rutte, de werkgevers uitleggen hoe de wetten van de markt in elkaar zitten en dat financiële prikkels echt helpen om voldoende en goede mensen te krijgen die met jongeren aan de slag willen.