- blad nr 17
- 9-10-2004
- auteur M. Zuidweg
- Redactioneel
Beginners trotser op hun vak dan gevorderde collega’s
Het alumniblad heeft een enquête gehouden onder 130 leerkrachten in het voortgezet onderwijs die aan de Nijmeegse universiteit zijn opgeleid. De meerderheid werkt in een scholengemeenschap, een vijfde op een categoriale school. Gemiddeld geven ze tien eerstegraads uren en acht tweedegraads.
Driekwart van de ondervraagde leerkrachten onderschrijft de stelling dat het leraarschap een vak is om trots op te zijn. Opvallend is dat de jonge leraren, de generatie van na 1975, de stelling allemaal onderschrijven. De leraren die niet trots zijn op hun vak zijn ouder. Van de generatie die vóór 1955 is geboren, is een op de vijf helemaal niet trots op zijn vak. Het Nijmeegse alumniblad spreekt van een ‘herwonnen beroepstrots’ en concludeert: ‘het leraarsvak is aan een revival bezig’.
Kort door de bocht? Dick Maandag, coördinator en onderzoeker bij het Universitair centrum voor de lerarenopleiding (UCLO) in Groningen, vindt van wel. “Het is algemeen bekend dat mensen die voor dit beroep kiezen dat doen uit een bovengemiddeld idealisme. En die beroepstrots past heel goed bij de eerste vijf, zes jaar van de beroepsloopbaan. Uit onderzoek blijkt dat mensen dat idealisme vaak rond hun 45ste weer kwijtraken. Dan zijn ze te vaak tegen een muur aangelopen. Ik denk dat als je dit onderzoek twintig jaar terug had gedaan, je tot dezelfde conclusie zou zijn komen.”
Collega en hoofd van het UCLO Jaap Buitink vindt het wel ‘mooi’ om te vernemen dat driekwart van de ondervraagde leraren trots is op het vak. “Iedereen weet dat het beroep van leraar zwaar is. Dan gaat de omgeving er vaak ook nog vanuit dat je wel een matige wiskundige of Neerlandicus zal zijn als je voor het leraarschap kiest. Dat er desondanks zoveel leraren zijn die trots zijn op hun vak, vind ik bijzonder.”
Lerarenopleider en vakdidacticus René van de Kraats van de lerarenopleiding aan de Universiteit Utrecht denkt dat de jonge docent van nu niet trotser is dan die van pakweg tien of twintig jaar. “Beginners zijn vaak trotser op hun vak dan gevorderden.” Maar hij gelooft dat de enquête van het Radboud Magazine wel wijst op een maatschappelijke tendens. “Volgens mij is er niet zozeer sprake van een herwonnen trots, maar wel van een maatschappelijke herwaardering van het beroep.” De ophoging van het beginsalaris van leraren, economische omstandigheden die aantonen dat banen in de ict of de communicatie ook niet alles zijn en dat het beroep van leraar tenminste zekerheid geeft, de belangrijke rol van het onderwijs als het gaat om normen en waarden. Dit soort ontwikkelingen hebben er volgens Van de Kraats toe geleid dat er meer waardering is gekomen voor leraren.
Hoogleraar onderwijskunde Theo Bergen zegt het in Radboud Magazine zo: ‘Alom is inmiddels respect voor de geweldige taak waarvoor de leraren staan, gezien de complexiteit van de multiculturele samenleving die dagelijks zichtbaar is in de schoolbanken. Als je als leerkracht dan merkt dat je voor die taak goed bent uitgerust en dat jouw werk er toe doet, dan geeft dat een geweldige stimulans aan je werk.”