- blad nr 17
- 9-10-2004
- auteur G. van der Mee
- Redactioneel
Achterstandsgeld terug, maar in andere vorm
Groot was de verrassing van de oppositie toen CDA-fractievoorzitter Verhagen al in de eerste termijn van de algemene beschouwingen met een motie kwam waarin hij een ombuiging van 1 miljard euro voorstelde. Jan Marijnissen (SP) riep direct snedig dat de acties kennelijk al zoveel invloed hadden dat de regeringspartijen niet eens de reactie van de regering wilden afwachten. De ombuiging van 1 miljard waarmee onder meer de bezuinigingen op onderwijs werden teruggedraaid was mooi, maar vervolgens gingen CDA, VVD en D66 akkoord met een recordbezuiniging van zes miljard euro. Sinds 2003 hebben de twee kabinetten-Balkenende bij elkaar 19 miljard euro bezuinigingen doorgevoerd.
In het wijzigingsplan van de coalitie worden niet alleen de bezuinigingen op onderwijs ongedaan gemaakt, maar wordt tevens de leeftijdsgrens voor de laatste groep werknemers die nog met fiscale steun vut of prepensioen krijgen, verlaagd van 57 naar 55 jaar. De ontslagvergoeding voor werklozen die geheel zou worden afgeschaft is teruggebracht naar één jaarsalaris bovenop de ww-uitkering.
Een demper op de vreugde is dat het achterstandsgeld opeens geoormerkt is en besteed moet worden aan vroeg- en voorschoolse educatie (vve), schakelklassen en vmbo-begeleiding. Dat betekent dat veel scholen er niets mee opschieten, het extra personeel dat ze uit dat geld betaalden kunnen ze niet in dienst houden. Dat vindt de AOb heel erg spijtig. Bestuurder Liesbeth Verheggen: “We zijn natuurlijk tevreden, er is maandenlang actie gevoerd tegen deze bezuiniging en dat heeft dus wel resultaat gehad. Maar we begrijpen niet waarom het geld nu opeens ergens anders aan wordt uitgegeven.” Volgens de AOb kunnen veel gemeenten nu al niet uit de voeten met het vve-geld. Verheggen: “Die voorschoolse educatie vinden wij ook belangrijk, maar in de praktijk blijken veel gemeenten niet in staat te zijn om het geld optimaal te besteden. Vandaar dat wij erover willen praten of de verantwoordelijkheid hiervoor niet beter bij de scholen gelegd kan worden. Tegelijkertijd mag dat dan niet ten koste gaan van het huidige achterstandsbudget.”
De verplichting om het geld te besteden aan schakelklassen, die nog moeten worden opgezet, valt al helemaal niet in goede aarde. De schakelklassen doken bij het regeerakkoord in mei 2003 plotseling uit het niets op, er werd 15 miljoen voor uitgetrokken. Gemeenten moeten dergelijke schakelklassen opzetten om de taalachterstand van leerlingen weg te werken. Volgens Verheggen moeten scholen zelf bepalen hoe de taalachterstand wordt weggewerkt. “Het heeft niets meer met autonomie voor scholen te maken als Van der Hoeven van boven af gaat dicteren hoe er gewerkt moet worden. Dit geld moet gewoon rechtstreeks naar de scholen worden overgemaakt.”
Over de besteding van de teruggehaalde miljoenen is het laatste woord dus nog niet gezegd. Ook de andere voorgenomen bezuinigingen op onderwijs, zoals de verhoging van het collegegeld, het eigen risico voor 30-plussers en de beperkingen voor buitenlandse studenten zijn teruggedraaid.