blad nr 8
17-4-2004
auteur R. Sikkes
Redactioneel

Geweld concentreert zich op kleine aantal probleemscholen

Agressie en geweld op scholen nemen niet toe, op de meeste scholen groeit juist het gevoel van veiligheid. Ernstige uitbarstingen concentreren zich op een kleine groep problematische scholen en worden daar ook heviger. Dat schrijft de Inspectie van het Onderwijs in het deze week verschenen Onderwijsverslag 2002/2003. In het voortgezet onderwijs is zonder meer sprake van een alarmerende situatie. Eén op de tien scholen, en in de steden één op de vier, zegt “de veiligheid van leerlingen en personeel niet voldoende te kunnen waarborgen.”
Zo melden ongeveer 140 basisscholen (2 procent) en rond de 50 vmbo-scholen (10 procent) iedere week heftige conflicten tussen leerlingen onderling of tussen leerlingen en personeel. De Inspectie van het Onderwijs vreest dat deze groep scholen zich ontwikkelt tot ‘achterhoedescholen’, waar diefstal, vandalisme, fysiek geweld, spijbelen en schooluitval het onderwijs stelselmatig verstoren.
De meest achterhoedescholen komen voor in de Randstad, op scholen met veel autochtone of allochtone achterstandsleerlingen. De kwaliteit van het onderwijs schiet door de cumulatie van problemen te kort. Te meer omdat leerkrachten niet graag op deze scholen werken. Zodra ze de mogelijkheid zien om te vertrekken, doen ze dat. Ziekteverzuim en verloop onder het personeel zijn groot. De inspectie laat het bij een constatering. “Juist achterhoedescholen, waar goede leraren het hardste nodig zijn, zagen zich geconfronteerd met meer vertrekkende leraren dan andere scholen.”
Opmerkelijk is dat de inspectie constateert dat ‘slachtoffers niet alleen onmiddellijk hulp krijgen, maar vaak ook nazorg’. Die conclusie botst met het AOb-panelonderzoek waaruit bleek dat met name in het voortgezet onderwijs het personeel ontevreden is over de steun van de directie. Wel ontdekte de inspectie dat veel incidenten niet systematisch worden geregistreerd en dat slechts een kleine groep basisscholen (7 procent) een draaiboek heeft klaarliggen voor calamiteiten.