blad nr 6
20-3-2004
auteur . Overige
Column

Actief participeren

Staat het bij u al op de agenda? Wat doen wij aan burgerschapsvorming? Burgerschapsvorming wordt een wettelijke doelbepaling, zo heeft de minister-president deze maand aangekondigd. Hij deed dat in reactie op het advies van de Onderwijsraad, getiteld Onderwijs en burgerschap en in reactie op het WRR-advies Waarden, normen en de last van het gedrag. In deze adviezen werd eensgezind gepleit voor burgerschapsvorming als nieuwe opdracht voor de school.
Een nieuwe wettelijke opdracht voorstellen op het moment dat de minister van Onderwijs vaststelt dat scholen worden geconfronteerd met welgeteld duizend (!) regels, vraagt wel enige uitleg. Burgerschap, wat is dat eigenlijk? De Onderwijsraad geeft de volgende definitie: ‘de bereidheid en het vermogen onderdeel uit te maken van een gemeenschap en daar een actieve bijdrage aan te leveren’. Scholen moeten dus hun leerlingen voorbereiden op het samenleven met anderen. Maar dat niet alleen. Leerlingen moeten ook actief kunnen en willen participeren, met een streep onder actief! In de ogen van het CDA gaat dat verder dan alleen het overdragen van waarden en normen. Het gaat ook verder dan een afzonderlijke les of module. Burgerschapsvorming raakt de wijze waarop leerlingen omgaan met elkaar en met hun leraren. Dan gaat het om het naleven van de normen en omgangsvormen in de school. Burgerschapsvorming raakt ook de wijze waarop leerlingen nu en straks hun bijdrage leveren aan maatschappelijke activiteiten in hun eigen omgeving. En ten slotte gaat burgerschapsvorming om kennis van en instemming met de grondslagen van onze democratische rechtsstaat.
Burgerschap is dus veelomvattend en iets van alle tijden. Veel scholen hebben dit al min of meer ingebakken in hun onderwijs. Toch is burgerschap voor veel jongeren geen vanzelfsprekendheid meer en juist nu zo nodig. Burgerschapsvorming is daarom een maatschappelijke opdracht. Over maatschappelijke opdrachten mag geen misverstand bestaan. Daarom kiezen wij voor een wettelijke doelbepaling. Aan u de taak om er zelf invulling aan te geven.