blad nr 6
20-3-2004
auteur T. van Haperen
Column

Leve de democratie

Een onderzoeksbureau toont het aan: ouders betalen teveel. De minister wil overleg met de educatieve uitgeverijen. Een onderwijsbestuurder houdt niet van dit gedraal en handelt. De slagvaardige Rob Kraakman, voorzitter van het Brabantse megabestuur Ons Middelbaar Onderwijs (OMO), laat de Volkskrant weten dat ouders de eigen bijdrage niet meer hoeven te betalen. Zo staat het op de voorpagina. Een dag later reageren concurrenten schamper op bladzijde drie. Waarom niet eerder? Maar ook: zij kunnen dit niet betalen en dat klinkt toch een beetje jaloers.
Kraakman scoort vaak in de media. Overal moeten fulltime leraren vijfentwintig lessen geven, in Brabant zijn er dat tweeëntwintig. Onbetaalbaar? Nee hoor, OMO houdt zelfs geld over voor een aandelenportefeuille. Deze successen gaan hand in hand met resultaten in de klas. Het vmbo een probleem? Onderwijsvernieuwingen mislukken? Niet bij Kraakman. Hij zet een nieuwe school op, waar kinderen van vmbo tot en met vwo door elkaar zitten. Ze leren in verwondering. Waarom de middenschool in Brabant wel lukt? Dat is een kwestie van overboord zetten van rooster, lokaal en klas. Leraren heten op deze Nieuwste school ook anders. Zij zijn begeleider, mentor, tutor en expert. De computer vervangt het leerboek. Een zelf gekozen thema stuurt de inhoud. Letterlijk citaat in de Volkskrant: ‘Iemand die dierenarts wil worden, formuleert veel vragen over dieren. In verband met medicatie komt hij vanzelf ook op het gebied van scheikunde terecht’.
Het beste onderwijs, gratis, de laagste werkdruk, fantastisch beleggen en dat allemaal tegen dezelfde overheidsbijdrage. Is Kraakman een wonderboy? Nee hoor, ook voor hem geldt: sprookjes bestaan niet. Er zit gewoon wat ruimte tussen de boodschap in de krant en de werkelijkheid.
Neem die tweeëntwintig lessen. Ik werk voor OMO, geef er vijftien, ben sectievoorzitter, mentor en begeleider profielwerkstuk. Dat is dan een baan van zestig procent. Honderd procent is alles maal vijfderde. Ofwel, vijfentwintig lessen plus extra taken. Toch kan mijn conrector personeelszaken overtuigend uitleggen dat hij handelt volgens de OMO-richtlijnen. Ik geloof hem en werk met plezier. Maar met die ouderbijdrage gebeurt wel precies hetzelfde. Vijfenveertig scholen kunnen die vijfenzestig euro maal vijfenzestigduizend leerlingen helemaal niet missen. Dat bedrag wordt ergens gecompenseerd.
Kraakman is de man van de mooie praatjes voor bühne. De kleine letters zijn voor de schoolleiding. Die mag de spanning tussen beperkte middelen en gewenste verwachtingen neutraliseren. Met dank aan de terugtrekkende overheid. Want alleen daardoor kan een benoemde bestuurder zich gedragen als de president van onderwijzend Brabant. Hij predikt daarbij opgeruimd de verbeelding aan de macht, terwijl op de werkvloer de realiteit met harde hand regeert. Zelfs de meest megalomane minister durft dit niet vanwege de gevolgen… argwanende journalisten en een vernederend debat in de Kamer.
Kraakman ondervindt geen hinder van checks and balances. De regionale onderwijspers bestaat uit twee verslaggevers die dat werk graag willen blijven doen. Ouders en leraren hebben evenmin iets te zeggen. Onderwerp dit soort politieke functies aan de normale selectieprocedure. Stel de baan verkiesbaar… leve de democratie!