- blad nr 6
- 20-3-2004
- auteur . Overige
- Redactioneel
Het Haïtiaanse onderwijs was Aristide ook meer dan zat
In Haïti is bijna negentig procent van alle scholen in privé-handen. De overige tien procent regelt de staat. Ouders kunnen zelf kiezen naar welke school zij hun kinderen sturen. Er zijn elitescholen, waar het Amerikaanse of Franse leerprogramma wordt gevolgd, maar dan lopen de kosten al snel in de duizenden dollars per jaar. Op het straatarme Haïti zijn er maar weinigen die zich dat kunnen veroorloven.
Er zijn goedkopere scholen, maar bij elke prijsklasse verschillen klassengrootte en faciliteiten. Als ouders helemaal kosteloos onderwijs willen, dan kunnen ze naar een staatsschool. Maar dan moeten ze de overvolle klassen voor lief nemen, bovendien is de kwaliteit laag.
“De meeste leerkrachten werken op twee scholen, in een ochtendshift en een middagshift. Heel vaak gaat het om een combinatie van een privé- en een staatsschool”, vertelt Jean Lavaud Frederick, de algemeen secretaris van de Haïtiaanse onderwijsbond. “Ze moeten wel, want je kunt niet rondkomen van een salaris van tachtig of negentig dollar per maand. Iedereen probeert het hoofd boven water te houden door extra lessen te geven.” De bond heeft veel kritiek op het gebrek aan beleid van de overheid. Maar die kritiek is niet zonder risico. In december kreeg Lavaud zoveel dreigtelefoontjes dat hij het raadzaam achtte om zich enige weken in Miami terug te trekken. Na zijn terugkeer in januari besloot hij om permanent ergens anders te overnachten. Het gevaar was groot dat één van de door de staat gedirigeerde privé-bendes hem zou ombrengen.
Haïti is straatarm. Op het eiland is nauwelijks industrie, het drijft economisch vooral op hulp van landgenoten in de VS en Canada. De overheid, onder leiding van de voormalige priester Aristide, is zo corrupt dat geen land zijn vingers wil branden met hulpprojecten. Niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) houden het land nog enigszins bij elkaar.
Juist op terreinen waar de rol van de overheid essentieel is - onderwijs en gezondheidszorg - laat de overheid het volledig afweten. De gezondheidszorg op het platteland van Haïti wordt gerund door Cubaanse artsen. Het budget van het ministerie van gezondheidszorg is 0,0 dollar. Voor het onderwijs ligt het niet anders. De kas is leeg. Het doel ‘allemaal naar school’ blijft een illusie op Haïti, zegt Jean Lavaud. “Dat vereist een overheid die wil investeren in onderwijs, die wil sturen. Maar we zien op Haïti dat de overheid het onderwijs vrijwel totaal aan de vrije markt overlaat. Ons land zal op deze manier nooit uit het diepe dal komen. Privatisering kan nooit het antwoord zijn, niet op Haïti, of in welk ander land dan ook.”