blad nr 15
6-9-2003
auteur R. Sikkes
Redactioneel

Investeren in onderwijs loont

Investeren in onderwijs levert niet alleen een bijdrage aan economische groei en welvaartswinst, maar vermindert tegelijkertijd de kosten van de gezondheidszorg en de criminaliteitsbestrijding. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de hoogleraren economie Wim Groot en Henriëtte Maassen van den Brink in opdracht van het SBO (Sectorbestuur onderwijsarbeidsmarkt). Voor het tweede deel van het onderzoek Investeren en terugverdienen berekenden zij dat als alle Nederlanders een jaar langer onderwijs genieten, dat de samenleving 50 miljard extra oplevert.

'Open de scholen en sluit de gevangenissen', zo luidt een oud onderwijsideaal. Economen zijn al een paar jaar bezig om te kijken wat er waar is van deze slogan. Dat onderzoek vond vooral plaats in de Verenigde Staten, maar nu komen er ook cijfers voor Nederland beschikbaar. In het eerste deel van het SBO-rapport begin dit jaar becijferden Groot en Maassen van den Brink dat investeren in onderwijs zich terugbetaalt in de vorm van economische groei. Eén jaar langer onderwijs voor iedereen leidt tot een inkomensstijging van zes tot acht procent, waardoor de economische groei toeneemt met 0,3 procent. Bovendien zouden er nog meer voordelen zijn. Door een hoger opleidingsniveau zijn de kosten voor gezondheidszorg, criminaliteitsbestrijding en sociale zekerheid lager. Bovendien stijgt het welvaartsniveau. In het tweede deel geven zij een schatting van die effecten, als het gemiddeld opleidingsniveau met één jaar onderwijs stijgt.
Hoger opgeleiden zijn bijvoorbeeld gezonder, waardoor de kosten voor de gezondheidszorg dalen. Die 'gezondheidswinst' is tussen de 5 en 12 miljard euro per jaar, wat neerkomt op een toename van het bruto nationaal product met 1,2 tot 2,8 procent per jaar. Hoger opgeleiden pikken minder, maar frauderen meer. Wanneer het opleidingspeil stijgt, levert dat een besparing op van 623 miljoen euro per jaar, maar de kostenpost van meer fraude komt neer op 45 miljoen euro.
Door hogere maatschappelijke participatie en hogere kwaliteit van het leven komen de hoogleraren uit op een 'welvaartswinst' van ruim 40 miljard euro. Wie meer onderwijs genoten heeft, maakt minder gebruik van sociale voorzieningen. De inverdieneffecten op de sociale zekerheid bedragen bijna 500 miljoen euro.
Alles bij elkaar loont investeren in onderwijs, zo luidt de conclusie van Groot en Maassen van den Brink. In totaal gaat het dus om zo'n 50 miljard euro per jaar, wat neerkomt op tien procent van het bruto nationaal product.