blad nr 10
17-5-2003
auteur . Overige
Column

Op de vlucht

Xenofobie betekent ‘vrees voor of afkeer van vreemdelingen’. Die gevoelens gaan vaak samen. De ‘witte vlucht’ is daar een voorbeeld van. Zodra ouders zien dat het aantal allochtone leerlingen toeneemt, zoeken ze een nog ‘witte’ school voor hun kinderen. Vooral middenklasse ouders zijn de eersten die dat doen. We kennen hun rationalisatie: het leertempo vertraagt, daardoor raakt mijn kind achter. Vreemd, dezelfde ouders die in hun jeugd fel protesteerden tegen de apartheid, scheppen er nu een Nederlandse variant van. Terwijl ze integratie willen, belemmeren ze dat door hun vluchtgedrag.
En nu komt er een nieuwe, minstens zo ernstige, witte vlucht bij. Vooral ‘zwarte’ vmbo-scholen lijden er onder. De leraren, en natuurlijk vooral de goede, ontvluchten de school als ze even kunnen. Maar terwijl bij de vlucht van ‘witte’ leerlingen de lege plaatsen meestal snel door allochtone worden opgevuld, is dat bij leraren helaas niet het geval. Die steeds ‘zwarter’ wordende scholen krijgen steeds moeilijker goede vervangers. Onervaren zij-instromers en studenten moeten de gaten opvullen. Vooral de ‘harde’ vakken, wis- en natuurkunde, scheikunde en economie worden bedreigd.
Dat het zover kon komen is vooral te wijten aan de verzuiling en het daarbij horende recht van alle bijzondere scholen om leerlingen te weigeren. Als er alleen openbaar onderwijs was geweest, had van het begin van de instroom van allochtone leerlingen een gericht spreidingsbeleid kunnen worden toegepast. We hadden dan geen islamitische scholen gehad waar volgens het recente Onderwijsverslag van de inspectie ‘de condities voor goed onderwijs ongunstiger (zijn) dan elders’, net als overigens op zwarte scholen.
Helaas, zolang bijzondere scholen leerlingen mogen weigeren op grond van hun maatschappelijke achtergrond, zal de apartheid voortbestaan. Daar helpen convenanten weinig aan. Er is nog een klein aantal orthodoxe scholen dat uitsluitend leerlingen van de eigen denominatie toelaat. Zo hoort het ook, volgens artikel 23. Laten dan al die andere scholen echt algemeen toegankelijk worden en niet langer onderscheid maken (discrimineren) bij de toelating. Want onderscheid maken oftewel discrimineren, dàt mag volgens artikel 1 van de Grondwet absoluut niet.