blad nr 10
17-5-2003
auteur R. Sikkes
Commentaar

Hoofdzaken en bijzaken

Onderwijs leek tijdens alle verkiezingen haast bijzaak. Een onderwerpje voor backbenchers. Na de Puihopen van paars – het boek waarmee Pim Fortuyn zijn opmars in de politiek begon – analyseerden onderzoekers van de Vrije Universiteit de rol van de media tijdens de turbulente verkiezingen van vorig jaar in De puihopen in het nieuws. Een van de opvallende uitkomsten is dat het onderwerp onderwijskwaliteit niet aan welke partij dan ook kleeft.
Het komt niet voor in de top tien van verkiezingsitems die er toe deden, geen enkele partij profileerde zich op dat onderwerp, geen enkele partij werd afgerekend op falend of succesvol onderwijsbeleid. Onderwijs bestaat niet als er gekozen moet worden.
Raar, als een aantal pagina’s eerder duidelijk wordt dat voor kiezers de basisvoorzieningen veiligheid, gezondheidszorg, sociale zekerheid én onderwijs tot de onderwerpen waar politiek en overheid zich mee moeten bemoeien. Een wonderlijke tegenstelling. Vinden we het onderwijsbestel dan zo goed, dat we ons daar met z’n allen niet langer druk over heoven te maken? Zeker niet, als we kijken naar de steeds oplaaiende discussies over het niveau.
Gelukkig heeft één van de toekomstige coalitiepartners de kenniseconomie wel op de agenda weten te zetten. Ere wie ere toekomt, D66 heeft aan de onderhandelingstafel ruimte voor onderwijs bevochten. Het schijnt te gaan om 600 tot 700 miljoen euro en als we de verhalen er om heen mogen geloven gaan die vooral naar het beroepsonderwijs en het hoger onderwijs ‘omdat het basis- en voortgezet onderwijs in het verleden al geld heeft gekregen’.
Dat klikt een beetje als visieloos beleid. Meer alsof over extraatjes een beetje pondspondsgewijs over de onderwijssectoren verdeeld moeten worden, in plaats van te kijken waar in het onderwijsbestel de noden het hoogst zijn of de kansen op succes het grootst. Hopelijk wordt dat beeld bijgesteld als het regeerakkoord er ligt en nieuwe ministers met uitgewerkte plannen komen.
De totstandkoming van een nieuw kabinet lijkt nog een kwestie te zijn van het invullen van de poppetjes. Alsof dat dan weer bijzaak is. Het onderwijsbeleid was de afgelopen jaren een passieloze aangelegenheid en bestond vooral uit de trefwoorden autonomie en deregulering, terwijl het onderwijspersoneel niet het gevoel had dat het over hun vak ging.
Onderwijs moet van bijzaak weer hoofdzaak worden. Misschien is het daarom goed dat de partij die de slag om ruimte voor de kenniseconomie aan de onderhandelingstafel heeft gewonnen, D66 dus, ook het ministerie van Onderwijs verovert.