blad nr 8
19-4-2003
auteur R. Sikkes
Redactioneel

Inspectie: Overheid doet te weinig aan lerarentekort

Er gebeurt te weinig aan het aanpakken van het lerarentekort, zo stelt de Inspectie van het onderwijs in het jaarlijkse onderwijsverslag. De arbeidsvoorwaarden van leraren moeten veel beter en het opleidingenstelsel moet worden gesaneerd. 'De problemen van het tekort aan leraren en schoolleiders concentreert zich op zwakke scholen, het speciaal basisonderwijs en het vmbo. Daar is de zwakke leerling de dupe van', schrijft inspecteur-generaal Kete Kervezee in het onderwijsverslag.

'Naast de huidige inspanningen, dient er meer te gebeuren om het tekort aan leraren terug te dringen en daarmee de kwaliteit van het onderwijs een nieuwe impuls te geven', is de harde stelling van de inspecteurs in het Onderwijsverslag 2002. 'Er moeten meer middelen worden vrijgemaakt om de werkomstandigheden voor leraren aantrekkelijker te maken. Het gaat om verlaging van de werkdruk en om verbetering van de arbeidsomstandigheden en salarissen. Het is vooral belangrijk om de salarissen te verbeteren waar de vacaturesituatie het meest klemt.'
De kwaliteit van het Nederlandse onderwijs is goed, maar staat volgens de inspectie op meerdere punten onder druk. De lesuitval in het voortgezet onderwijs neemt toe, waardoor leerlingen niet alle stof krijgen. Er worden meer en meer onbevoegden aangenomen, vooral in het vmbo. Als zij geen didactische opleiding hebben is dat aan de kwaliteit van hun lessen te merken, aldus het onderwijsverslag. De vernieuwing van het vmbo, zoals de invoering van de werkplekkenstructuur, wordt gefrustreerd door de personeelstekorten.
In het basisonderwijs wordt ondanks het tekort een lichte kwaliteitsverbetering gesignaleerd. Maar volgens de inspecteurs is dat toe te rekenen aan het feit dat nu stelselmatig verantwoording moet worden afgelegd en dat veel scholen na een inspectiebezoek modernere methoden aanschaffen.
Inspecteur-generaal Kervezee bekritiseert in het voorwoord van het onderwijsverslag de versnippering van opleidingenstelsel. Ook het lage rendement - veel studenten beginnen wel, maar komen nooit voor de klas - is haar een doorn in het oog. Krachtenbundeling is nodig voor wervingskracht en kwaliteit, suggereert de inspectie. 'Op meer dan driehonderd opleidingspercelen worden op dit moment onderwijsassistenten en diverse typen leraren opgeleid. Dit komt de kwaliteit en innovatiekracht van deze opleidingen niet ten goede.' De inspectie is bovendien niet overtuigd dat de nieuwe trend van 'opleiden op school' helemaal goed uitpakt. 'De vraag waar de balans ligt tussen opleiden binnen en buiten de school, moet de komende jaren wel hoog op de agenda staan. Opleiden is meer dan intervisie: daar is ook kennisoverdracht, kenniscreatie en vernieuwing voor nodig.'