blad nr 6
22-3-2003
auteur R. Sikkes
Commentaar

Alles wat een minister moet weten

Na de statenverkiezingen lijkt het erop dat we afkoersen op een kabinet Balkenende II. JP zou zijn ministersploeg willen handhaven. Van der Hoeven staat dus vooralsnog met stip op één van het kandidatenlijstje voor Onderwijs en draagt straks misschien haar portefeuille over aan haarzelf. Wat zet je dan in het overdrachtsdossier, het lijstje van belangrijkste ontwikkelingen in het onderwijs? Of gaat er een apart briefje mee?

Amice,

Hierbij ontvang je het overdrachtsdossier, met daarin alles wat een nieuwe minister van Onderwijs moet weten. Omdat deze overdrachtsdossiers openbaar zijn, lijkt het mij verstandig om een aantal risicovolle beleidsontwikkelingen even sub rosa aan je te melden. Want je zal voor zware keuzen komen te staan.
Loonontwikkelingen. Voor dit jaar bieden we twee procent, ook al laag, maar voor 2004 zijn de vooruitzichten qua financiële ruimte somberder. En er liggen nogal wat problemen. De hele sector staat op achterstand, directeuren basisonderwijs verdienen te weinig, Melkertbaners zouden een vaste functie moeten krijgen. Dat zal tot felle discussies met het departement van Financiën leiden en, als er niet meer geld voor concurrerende salarissen komt, zeker tot een forse confrontatie met de onderwijsbonden.
Het lerarentekort. Op zich is de recessie een zegen: meer mensen kiezen voor onderwijs omdat er daar nog heel veel banen zijn. Als de economie aantrekt staat onderwijs echter weer met lege handen, onder meer omdat de salarissen nog niet op alle niveaus concurrerend zijn.
Onderwijskwaliteit. Het tekort heeft zonder meer gevolgen voor de onderwijskwaliteit. In het basisonderwijs is de zichtbaarheid van dat probleem gelukkig sterk verminderd omdat er geen klassen meer naar huis worden gestuurd. Maar er staan wel steeds meer lio's, assistenten en mbo-opgeleiden zelfstandig voor de klas. In het voortgezet onderwijs neemt de lesuitval toe, maar een tussenuur wordt daar gelukkig normaal gevonden. Zolang al die problemen niet leiden tot lagere cito-scores of examencijfers, zullen ouders noch maatschappij protesteren, maar dat moment komt wel dichterbij en een rechtszaak op dat punt is niet ondenkbaar.
De hbo-fraude. Het ministerie heeft averij opgelopen door de hbo-fraude en de manier waarop daarmee is omgegaan. Het zou kunnen dat deze kwestie ons nog verder achtervolgt als de nieuwe rapportage klaar is. Misschien is het nuttig om na het onderzoek nog weer een nieuw onderzoek aan te kondigen.
Studiefinanciering. Er moeten een keer knopen worden doorgehakt over de kosten van het hoger onderwijs en de studiefinanciering. De CEC had natuurlijk wel gelijk dat studenten meer zelf moeten gaan betalen, maar het is maatschappelijk vrijwel onverkoopbaar. Dan staat het Malieveld driemaal vol met studenten én hun ouders (onze stemmers). Probeer dat te vermijden.

M.

PS. Ik vergeet nog wat: de verhuizing van OCW naar Den Haag. Levert vooral intern spanningen op bij de verdeling van de nieuwe kamers in de Hoftoren. Onderschat de gevolgen daarvan niet.

Op deze amice-brief zit geen copyright. Het ministerie mag hem kosteloos gebruiken.