blad nr 8
21-4-2001
auteur T. van Haperen
Column

Lonesome Reverie

Koos heeft de krant gehaald en negeert de met ontsmettingsmiddel gedrenkte mat. Zo doet hij het heel zijn leven al, alleen in verzet als niemand het ziet. Wel voelt hij zich een beetje bekocht. Zijn vlucht uit de waanzin van het onderwijs heeft hem bij de hysterie van het platteland gebracht. Gebieden zijn afgegrendeld, voetbalwedstrijden afgelast en toegang tot het eigen huis is alleen toegestaan na een rituele dans in een bak met desinfecteringsmiddel. Allemaal om een virus tegen te houden dat zich door de lucht verplaatst. Eenmaal binnen schenkt Koos koffie in, gaat zitten en ziet op de voorpagina een foto van uit hun hok groeiende varkens. Dat gaat geld kosten. Eerst met vochtige ogen de mededeling dat het geliefde slachtvee dood moet, een paar weken later valt in het gesnik het woordje compensatie.... na emotionele betrokkenheid komt de rekening.
Koos slaat de voorpagina om en ziet rechtsonder een klein berichtje: Lesuitval stijgt door lerarentekort. De verhoudingen zijn weer duidelijk, boeren klagen beter. De in het onderwijs actievoerende overlegmaffia van bonden, bestuurders, ouders en leerlingen kan opnieuw beginnen. Net als de gechanteerde burger met trillende handen het protectiegeld wil betalen, lost het beeld van kinderen die hun plas ophoudend naar huis rennen vanwege de smerige wc's op school, op in dierenleed. De broodnodige geldinjectie met kennis heet nu noodvaccinatie. Koos is bang van beesten en houdt van kinderen, maar wie de miljarden krijgt interesseert hem niet. Degenen die bedelen voor onderwijs, hebben hem de school uit gepest. Natuurlijk, het is ook zijn eigen schuld. Brave Koos deed het allemaal: groepen van 34, éénuursvakken, huisbezoeken omdat de directie een beter contact tussen ouders en school geprioriteerd had, lessen maatschappijleer verzorgen met een doctoraal Nederlands, werken op drie locaties, bij ziekte onbetaald invallen, in de cao 26 lessen afspreken en er 28 geven, want er was in de kop nog wat ruimte, terwijl het in zijn kop juist zo druk was.
Terugkijkend heeft hij de eerste tien jaar met plezier gewerkt, maar daarna..... rondjes rond de kerk. Met dank aan de onderwijsbonden die geen poot uitstaken. Koos weet van zichzelf dat hij geen bijzondere jongen is, maar hij heeft wel een goed verstand. Kinderen hadden graag les van hem. Er waren nooit conflicten. Zijn literatuurverhalen vlogen soms over de hoofden het raam uit, ontleden in de lagere klassen was saai, maar aan het einde van het jaar had hij hooguit twee onvoldoendes per klas. Waardering voor dit resultaat heeft hij nooit gekregen. De afstand tussen hem en de directie werd jaarlijks groter. Ze lieten hem met rust, hij werd onzichtbaar. Wat heeft hij ze gehaat, de hotemetoten. Als ze een paar dagen naar zošn conferentiecentrum waren, liep de school op rolletjes. Eenmaal terug van de brainstorm kwam de implementatiestress. Lessen geven geen werkdruk, maar het schuiven met spanning door rare beslissingen, mismanagement, daar is menigeen op stukgelopen.
Nog steeds krijgt hij die school maar niet uit zijn kop, dagelijks moet Koos kotsen van zijn eigen rancune..... I don't want to live this way, clinging on to yesterday.* Een rollend geluid haalt hem uit zijn overpeinzing. Hij kijkt naar buiten en ziet een colonne vrachtwagens langzaam voorbijrijden. De tweede fase was zijn trigger. Argumentatieleer en leesdossier, de blabla-teksten over zelfverantwoordelijk leren, het ging niet meer..... nachten van vier uur slaap, drie uur malen waren normaal, elke zaterdag lag hij uitgeput in bed. Hij kijkt in zijn krant, leest dat Hermans de Hos-uitspraak van de commissie Gelijke behandeling naast zich neerlegt. Een week geleden stond op internet dat Adelmund iedere leraar in het vmbo een schaal 12 wil geven. Degene die vijftien jaar geleden universitair is afgestudeerd, verdient straks niet alleen minder dan collegae die hetzelfde werk doen, maar wordt ook gepasseerd door jonge docenten die met veel pijn en moeite de havo hebben gehaald en niet gehinderd door enige vakkennis de activiteitenbegeleider uithangen. Koos loopt hoofdschuddend naar het raam. Hij schrikt. Bij de boer naast hem staat een hoop volk. Politie, televisiecamera's en buurtgenoten blokkeren de weg. De vrachtwagens staan op het erf. Dat zou de beste oplossing voor het onderwijs zijn: niet vaccineren, maar ruimen. Bij Koos is de grote grijper al langs geweest. Hij heeft zich bij de bedorven waar laten zetten.
*Uit Lonesome Reverie van Nick Lowe, te vinden op de cd Dig my mood.