- blad nr 2
- 25-1-2003
- auteur R. Voorwinden
- Redactioneel
Bètaleraren woest over verandering tweede fase
Het Nederlands Platform voor natuurkunde, met daarin onder andere de Nederlandse Vereniging voor het onderwijs in de natuurwetenschappen, is zeer teleurgesteld over de voorstellen tot wijziging van de tweede fase. De positie van de bètavakken in het voortgezet onderwijs wordt volgens het platform nog verder teruggebracht dan bij de invoering van de 'originele' tweede fase in 1998. 'Deze nieuwe voorstellen gaan ten koste van een goede voorbereiding op vervolgstudies.'
De wijzigingsvoorstellen werden vorige maand gepresenteerd door de overleggroep Tweede fase, waarin verschillende organisaties uit het onderwijs vertegenwoordigd zijn. De overleggroep boog zich over de diverse problemen van de bovenbouw van het voortgezet onderwijs, zoals een te overladen en te versnipperd lesprogramma, te weinig keuzemogelijkheden voor de leerlingen en te veel voorschriften voor de leraren.
Het resultaat is een samenhangend pakket aan oplossingen, met als belangrijkste pijlers: de afschaffing van de deelvakken, minder voorschriften voor leraren en per saldo wat minder tijd voor de exacte vakken.
Zo moet het vak algemene natuurwetenschappen (anw) niet langer verplicht zijn voor alle scholieren, maar alleen nog voor degene die verder geen bètavakken volgen. Maar dat betekent volgens de critici dat leerlingen die wél een bètaprofiel kiezen, nu 200 uur anw missen.
Verder moet natuurkunde niet langer een verplicht vak zijn in het profiel 'natuur en gezondheid'. 'Rampzalig voor wie geneeskunde, biologie, medische biologie, diergeneeskunde en tandheelkunde wil gaan studeren', zo meent het Nederlands Platform voor natuurkunde. 'Het schrappen van natuurkunde in dit profiel is een trendbreuk die volstrekt niet op inhoudelijke gronden is gebaseerd.'
Nieuwe vakken
De overleggroep stelde voor om twee nieuwe keuzevakken in het leven te roepen voor de leerlingen die geïnteresseerd zijn in wis- en natuurkunde: voortgezette natuurwetenschappen en voortgezette wiskunde. Leerlingen die daarvoor kiezen, kunnen dan straks zelfs iets méér uren aan de exacte vakken besteden dan nu.
Het Nederlands Platform voor natuurkunde is niet onder de indruk van de nieuwe vakken. 'Het aantal bèta-uren voor de profielen wordt fors gereduceerd. Dat kunnen leerlingen dan compenseren met een nieuw keuzevak, maar uiteindelijk zullen toch veel leerlingen minder bèta krijgen.' Het platform vindt dat het bètaonderwijs 'gezien het belang voor de economie' een grotere plaats moet krijgen in de tweede fase. 'Bèta is geen luxe. Bèta moet.'
Andere onderwijsorganisaties zijn redelijk tevreden over de wijzigingsvoorstellen. 'Wij hebben vanaf het eerste uur aandacht gevraagd voor de problemen van de tweede fase, zoals de versnippering en de overladenheid van het programma', stelt de Vereniging voor management in het voorgezet onderwijs. De wijzigingsvoorstellen bieden volgens deze vereniging goede oplossingen. 'Afschaffing van de deelvakken zorgt voor een minder verbrokkeld programma en biedt meer ruimte voor verdieping.'
De Besturenraad, een organisatie van achthonderd christelijke schoolbesturen, zegt zich vooral te hebben ingezet voor nieuwe vakken voortgezette wiskunde en voortgezette natuurwetenschappen. Ook heeft de Besturenraad zich ingezet om van godsdienst een mogelijk examenvak te maken. 'Want godsdienst is voor bijzondere scholen meer dan een hobby. Het sluit aan bij hun eigen keuzes en verantwoordelijkheid.'
De AOb staat ook positief tegenover de veranderingen. "Er is bij de totstandkoming van de nieuwe voorstellen geluisterd naar de praktijk. En dat heeft geleid tot degelijke plannen", zegt AOb-voorzitter Walter Dresscher. De overleggroep vindt dat er met de docenten overlegd moet worden over de inhoud van de vakken. Want die docenten weten, als deskundigen, het beste welke kennis essentieel is voor de leerlingen. "Wij gaan ervan uit dat dit overleg voluit gevoerd gaat worden", aldus Dresscher.
De AOb zet wel twee kanttekeningen bij de voorstellen. Zo zijn de nieuwe vakken voortgezette wiskunde en voortgezette natuurwetenschappen op dit moment nog onvoldoende uitgewerkt. De AOb wil dat er snel duidelijkheid komt over de inhoud van deze vakken.
Verder moeten docenten voldoende tijd en ruimte krijgen voor de definitieve invoering van de vernieuwde tweede fase - in 2005 of 2006. "We moeten geen herhaling krijgen van de enorme invoeringsproblemen bij de overhaaste en chaotische start van het oorspronkelijke studiehuis", zegt Dresscher. "Het kan niet de bedoeling zijn scholen en docenten opnieuw met dat soort zaken op te zadelen. We moeten snel nagaan welke overgangsmaatregelen we kunnen treffen en welke faciliteiten scholen en docenten nodig hebben voor een goede start van de aangepaste tweede fase."
De complete lijst van de voorgestelde urenverdeling is te vinden op www.aob.nl