blad nr 1
11-1-2003
auteur . Overige
Column

Angst als raadgever?

Steeds meer, vooral jongere, leraren verlaten het onderwijs. Deze exodus wordt niet gecompenseerd door voldoende instroom van havo- en vwo-leerlingen in de lerarenopleiding. In het Onderwijsblad werden de oorzaken genoemd van de uittocht. Ze zijn ontmoedigend, ook voor de instroom. Aan de werkdruk is met een groeiend lerarentekort vooralsnog weinig te doen. Maar aan slecht management wel, en dan niet door allerlei cursussen. Ontsla de schoolleiding eens van al die werkzaamheden die met het onderwijs niets te maken hebben en laat managers weer schoolleiders worden die in de pauze tussen de collega's zitten. Zet ze, al is het maar voor een paar uur per week, weer voor de klas. Dicht de kloof tussen management en leraren.
Bij het voortgezet onderwijs heeft 44 procent (!) van de jonge leraren ordeproblemen en ervaart negentien procent (!) onveiligheid en criminaliteit als bedreigend. Welke leerling wil nog leraar worden? Wie ziet beter hoe het in de school toegaat dan hij? De leerling ziet het wangedrag, de intimidatiepogingen en het daadwerkelijk geweld. Die weet hoe ouders de school chanteren door te dreigen hun kind(eren) naar de concurrent te sturen. Die weet hoe in het studiehuis bedrog plaatsvindt met scripties en werkstukken. Die weet hoe er gedeald wordt, wie winkeldiefstallen pleegt of erger. Die ziet de machteloosheid van de leraar en de schoolleiding. Alles lijkt beter dan het leraarsvak.
Ik denk dat de onttakeling van het gezag van de school en van het maatschappelijk aanzien van het leraarschap de belangrijkste oorzaak is van de huidige malaise. Het was een sluipend proces dat begon met de invoering van de Hos. Toch mogen we niet alleen de politiek de schuld geven. Ook wijzelf en onze bonden zijn tekortgeschoten in de verdediging van onze positie. Het is de hoogste tijd een brede en open discussie te starten om terug te winnen wat verloren ging.