blad nr 8
21-4-2001
auteur . Overige
Redactioneel

Kwaliteit onderwijs in Zweden kalft af

De schaarste aan leraren in Zweden is enorm. Op de basis- en middelbare scholen bedraagt het tekort momenteel 9000 leraren: 6500 op de basisscholen, 2500 in het voortgezet onderwijs. In 2007 zal het tekort op de basisscholen zijn weggewerkt, maar het tekort op de middelbare scholen zwelt aan tot 10.000.

Intussen kalft de kwaliteit van het onderwijs af, zeker door het grote aantal ongeschoolde leerkrachten. Neem Caroline Roos, een Zweedse van twintig jaar uit Stockholm. Hoewel zij geen specifieke training tot docent heeft gevolgd, werkt zij nu al een paar maanden als lerares op een basisschool in de Zweedse hoofdstad. Een moeilijke taak, vindt ze. "Zeker omdat ik vanuit de school waar ik werk weinig begeleiding krijg. Ik heb mijn toevlucht maar genomen tot pedagogische handboeken uit de bibliotheek. Op die manier probeer ik me voor te bereiden op de lessen, maar het blijft behelpen."
Ongeschoolde leraressen als Caroline maken momenteel ongeveer zestien procent uit van het Zweedse lerarenarsenaal. En dat aantal zal de komende vijf jaar alleen maar groeien. Een doorn in het oog van Helene Lindstrand van het ministerie van Onderwijs, die echter tegenspreekt dat jongeren niet geïnteresseerd zouden zijn in de opleiding tot docent. "Het is een mythe dat niemand in Zweden leraar wil worden", meldt ze. "Integendeel, er komen genoeg aanvragen binnen bij de lerarenopleidingen. Het tekort komt echter vooral tot uiting bij wiskunde en de technische vakken. We proberen dan ook deze vakken op school aantrekkelijker te maken, zodat toekomstige leraren eerder geneigd zijn zich voor deze vakgebieden te interesseren."
Een nieuwe lichting aan leraren is vooral op de middelbare scholen broodnodig. Er werken 28.000 leraren in het voortgezet onderwijs, maar tot 2007 zal eenderde met pensioen gaan. De basisscholen kampen nog met de gevolgen van de babyboom die Zweden begin jaren negentig kende, maar binnenkort stromen de eerste babyboomers door naar de middelbare school.
"De situatie is niet zo dramatisch als het lijkt", zegt Margareta Linnell van het Nationale bureau voor onderwijs. "Zeker niet slechter dan in andere Europese landen. Mensen van buiten Zweden hebben ten onrechte het beeld gekregen dat het lerarenprobleem hier enorm is. Misschien komt dat door ons goed georganiseerde schooldatasysteem, waarmee je in een oogopslag kunt zien hoe groot het probleem is."