blad nr 19
2-11-2002
auteur . Overige
Het juridisch probleem

Ouderschapsverlof

Leerkracht M. werkt in het basisonderwijs en is op 14 januari bevallen van haar eerste kind. Na de geboorte heeft zij tot 8 april bevallingsverlof gehad, in totaal twaalf weken. Sindsdien werkt ze niet de hele week, want ze heeft nog twee dagen per week betaald ouderschapsverlof. Ze vraagt zich af hoe lang ze daar nog recht op heeft.

Normaal gesproken leggen een school en de leerkracht dergelijke zaken schriftelijk vast, zodat er geen misverstanden kunnen ontstaan. In M.'s geval was dat niet gebeurd.
Het totale recht op ouderschapsverlof voor een fulltimer is 995 uur. Daarvan zijn 415 klokuren betaald verlof, dat wil zeggen dat van de verlofuren 75 procent wordt doorbetaald. 415 klokuren komt overeen met 233 lesgebonden uren.
Je kunt het verlof in een keer opnemen, dan duurt het ongeveer drie maanden. Ook is het mogelijk het verlof te spreiden over een langere tijd, bijvoorbeeld een half jaar of een jaar. Als de werkgever ermee instemt kan het over een nog langere periode worden uitgesmeerd. Hoe lang het verlof duurt hangt af van het aantal lesgebonden uren dat een leerkracht per week verlof opneemt.
M. heeft op de maandag en de woensdag verlof. Dat is aan lesgebonden tijd negen uur per week. Zij heeft dan recht op 233 gedeeld door 9 is 25,88 weken verlof. De vakantieweken tellen hierbij niet mee. Daardoor duurt het verlof tot eind november 2002.
Het is mogelijk dat ze daarnaast nog recht heeft op adv. Daardoor kan het verlof worden verlengd. Als zij de adv ook meteen wekelijks kan opnemen, 'kost' het ouderschapsverlof haar in deze situatie minder. Stel dat ze twee uur lesgebonden adv heeft per week, dan kan ze het ouderschapsverlof over (233 gedeeld door 9-2 = 7) 33.28 weken uitsmeren. Omdat ook de kerstvakantie in die verlofperiode valt, duurt het ouderschapsverlof dan tot in januari 2003.
Na het betaalde ouderschapsverlof kan ze nog onbetaald ouderschapsverlof opnemen. Ze heeft recht op 580 klokuren onbetaald verlof. Dat zijn 325 lesgebonden uren.
Mocht M. besluiten om na het ouderschapsverlof of binnen zes maanden na afloop ervan minder te gaan werken, dan moet ze volgens de regeling voor ouderschapsverlof van 1 augustus 2002 een deel van het salaris terugbetalen. Met andere woorden: wie na afloop van het ouderschapsverlof korter gaat werken, heeft slechts recht op betaald ouderschapsverlof naar rato van de nieuwe werktijdfactor. Het ouderschapsverlof van M. begon echter onder de regeling van 1 augustus 2001. Dan hoefde iemand pas terug te betalen als zij de helft van de uren (of nog minder) ging werken.
Voor de bve-sector is de regeling ongeveer gelijk aan die voor het primair onderwijs. In het voortgezet onderwijs zijn verschillende cao's afgesloten. Ook de regelingen voor ouderschapsverlof kunnen uiteenlopen.