blad nr 19
2-11-2002
auteur . Lachesis
Column

Zappen

Steeds vaker overvalt mij de vreemde sensatie dat zij - de leerlingen en studenten - die me elke dag vanaf halfnegen 's ochtends aanstaren, mij voor een televisietoestel houden. Met dertig zenders. Het komt dan ook regelmatig voor dat zij geen zin hebben om naar een bepaald programma te kijken. Laat staan er interactief aan mee te werken. Aaah, klinkt het dan teleurgesteld, ik heb daar helemaal geen zin in. Ze zijn oprecht verbaasd als er inspanningen van hen gevraagd worden waar hun hoofd niet naar staat.
Zo staan de hoofden van mijn leerlingen nooit naar rekenen. Rekenen is saai. Rekenen is moeilijk. Nog voor ze hun rekenboek uit hun kastje gehaald hebben, plant een aantal van hen hun arm al moedeloos onder hun hoofd. Jesses, zie je ze denken, hoe verzint ze het toch elke dag weer? Vervolgens begint de strijd om hun aandacht. Maar of ik nu hoog of laag spring, stapje voor stapje meereken, de sommen in leuke contexten plaats of uitgebreid bij ze aan tafel schuif, er blijven leerlingen uit ramen staren en bozig of tamelijk onwillig mompelen dat ze er niets van snappen. It's not fun, mopperde Joey onlangs. Het is niet zozeer dat ze het niet kunnen, het is meer dat het leveren van deze inspanning hun een gruwel is. Kan dat rekenen niet weg? Is er niet iets leukers? Wanneer gaan we eten en drinken? Wanneer gaan we geschiedenis doen?
Mijn studenten betreuren het al net zo hard dat er geen afstandsbediening voorhanden is. Het hoorcollege waarmee elke week de themalessen aanvangen, zouden ze het liefst snel doorspoelen. Een uur luisteren is echt te veel. Saai, saai, saai, roepen ze. Had ook in een half uur gekund. Zelfs in een kwartier. Nu we het er toch over hebben, mogen ze de inhoud in het vervolg niet gewoon van het intranet halen? Dan kunnen ze lekker uitslapen op maandagmorgen. De themaopdrachten die niet in één oogopslag zijn te overzien, veroorzaken diepe rimpels. Oei. Veel werk hoor. Moet het echt allemaal?
Soms wordt het me droef te moede. Dan denk ik dat ik oud word. Dat ik dingen van mijn leerlingen en studenten eis die niet meer van deze tijd zijn. Dan gaapt er een kloof tussen hen en mij. Andere keren dicht ik deze kloof met gemak. Dan vormen mijn leerlingen, mijn studenten en ik één geheel. Dan hangen ze aan mijn lippen, dan willen ze alles weten. Kennelijk sta ik dan zomaar op de goede zender afgestemd. Het lijkt wel of dat per ongeluk gaat. Als ik het recept wist, dan zou ik het wel te gelde maken. Het is lang mijn overtuiging geweest dat de maatschappij, de cultuur, de godsdienst en de opvoeding allemaal samenspannen tegen kinderen. Nu denk ik op mijn slechte dagen dat het niet waar is. Dat de maatschappij samenspant tegen leerkrachten, tegen docenten, of in ieder geval tegen mij. Samenspant in hun onmogelijke eis alles toch vooral leuk en gezellig te houden. Ik moet maar eens overwegen om op zulke dagen zelf een afstandsbediening ter hand te nemen.