• blad nr 19
  • 2-11-2002
  • auteur . Overige 
  • Column

 

Double talk

Wijlen John Thaw, alias chief inspector Morse, heeft een verrassende levensgeschiedenis. De drop-out van het lager technisch onderwijs vindt een baantje als toneelknecht bij een bekend theater. Ziet veel klassieke toneelvoorstellingen met vaak de beste acteurs. Acteren wordt zijn roeping. Maar niet alleen de vaardigheid roept. Ook de inhoud wil hij zich eigen maken. En waarin heeft hij dat beter kunnen uitdrukken dan in zijn rol als Morse: de gemankeerde intellectueel en operaliefhebber. Hij speelde wat hij had willen zijn en toch net niet werd. Niet de eerste keer dat toneelspel toegang verschaft tot wat tegenwoordig door velen wordt afgedaan als hoogdravende onzin: cultuur.
Aan Morse moet ik altijd denken als ik veilig gepositioneerde Nederlanders - met hun eigen kinderen ongetwijfeld op havo of vwo - hoor jammeren over het lage aanzien van het beroepsonderwijs. 'Dat moet veranderen', roept demissionair staatssecretaris Nijs kordaat. MKB-voorzitter Hoogendijk voegt daar, als verklaring voor drop-out, aan toe: 'Het vmbo is vaak nog te theoretisch.' De enige uitweg die veel van deze dubbeltongige Nederlanders zien is meer praktijk en minder theorie. Van lieverlee kan de mavo dan ook wel verdwijnen. Wat er overblijft is een snel diploma voor een goed gedrilde werknemer die geleerd heeft uit te voeren wat anderen bedacht hebben. Dit is de vorming die deze Nederlanders voor de 'massa' hebben uitgedacht. Niet origineel, want de scheiding tussen hoofd- en handarbeid wordt al eeuwen gereproduceerd in Nederland. Het ach-en-wee-geroep van de bovenlaag over de lage status van het beroepsonderwijs draagt kennelijk mooi bij aan het instandhouden van de tweedeling. John Thaw zou hier acuut drop-out zijn geworden.
Denkt u nu niet dat ik mij opwerp als verdedigster van de mavo. Want net zo min als ik geloof dat er zoveel leerlingen gebaat zouden zijn bij 'praktisch' onderwijs, geloof ik dat de vormingscocktail van de mavo heilzaam is voor de beoogde 'middencategorie'. Die vormingscocktail bestaat uit kennis en vaardigheden. Kennis leer je uit je hoofd, ook al is die in de leerboeken nog zo mooi 'in samenhang' gepresenteerd. Als je geluk hebt krijg je de kans er in een toepassing iets van te begrijpen. Maar dat is geen generieke manier van leren. Zelf verbanden leggen heet te hoog gegrepen voor de mavo-leerling. John Thaw zou ook uit de mavo gestapt zijn, hoe deftig de nieuwe naam 'theoretische leerweg' ook klinkt.
Heeft er al iemand het verband gelegd tussen de opkomst van het nieuwe, brutale populisme (dat ons sinds een half jaar weer doet smullen en huiveren van het nieuws) en de vorming van de massa (zestig procent) in Nederland? Nu hebben we de opstand van de blanke lager opgeleide Nederlanders, die zich gekleineerd voelen door ons hiërarchische schoolsysteem. Morgen zijn het de allochtonen. Wie neemt hen mee naar het theater?

Dit bericht delen:

© 2024 Onderwijsblad. Alle rechten voorbehouden
Het auteursrecht op de artikelen in dit archief berust bij het Onderwijsblad, columnisten of freelance-medewerkers. Het citeren van delen van artikelen is toegestaan, mits met bronvermelding. Volledige overname, herplaatsing of opname in andere publicaties is slechts toegestaan na overleg met de hoofdredacteur via onderwijsblad@aob.nl Indien het gaat om artikelen van freelancers zal hiervoor een bedrag in rekening worden gebracht.