blad nr 20
20-11-1999
auteur R. Sikkes
Redactioneel

Lokaal achterstandsbeleid nog in kinderschoenen

Om het bestrijden van onderwijsachterstand te verbeteren, heeft de overheid besloten dat voortaan over te laten aan de gemeenten. Maar uit onderzoek van het Sociaal en cultureel planbureau (SCP) blijkt dat in bijna tweederde van de gemeenten dat beleid helemaal niet van de grond komt. Zij ontberen kennis en geld om een effectief achterstandsbeleid op poten te zetten.
De voorlopige uitslagen van het SCP-onderzoek werden half november gepresenteerd op de Onderwijssociologische conferentie in Amsterdam. Daaruit kwam naar voren dat de deregulering van het onderwijsachterstandsbeleid van de landelijke overheid naar de gemeenten rammelt. Die conclusie spoort met eerdere pleidooien van het SCP voor een strakkere regie om de achterstanden bij minderheden met gericht overheidsbeleid weg te werken.
Volgens het onderzoek zijn er vier soorten gemeenten te onderscheiden. De eerste groep 53 procent - heeft geen concrete doelen en ook geen tijdschema waarbinnen die gerealiseerd zouden moeten zijn. Een tweede groep
- ongeveer tien procent - besteedt onderzoek naar achterstanden en het opstellen van een beleidsplan uit aan externe adviseurs, maar blijft verder hangen in het kinderschoenenbeleid van de eerste groep.
Het derde cluster stelt ambitieuze plannen op, af en toe met concrete doelen. Wel wordt er samengewerkt tussen de verschillende gemeente-instellingen, zoals sport, jeugdzorg en onderwijs. Het gaat om 24 procent van de gemeenten.
Er is één groep die het goed lijkt te doen: dertien procent van alle 221 onderzochte gemeenten. De doelen kunnen nog wat concreter, maar de gemeente stelt zich actief op.
Alles bij elkaar betekent het dat in 63 procent van de gemeenten het onderwijsachterstandsbeleid niet van de grond komt. Hoewel onderzoekster Monique Turkenburg beseft dat het een momentopname is, schrijft zij in haar bijdrage aan het congres dat het risico groot is dat deze gemeenten niet veel verder zullen komen. Het ontbreekt aan kennis op het gebied van achterstandsbestrijding en er is te weinig geld beschikbaar om het beleid behoorlijk op poten te zetten. In deze gemeenten wonen relatief veel autochtone achterstandsleerlingen.