blad nr 13
29-6-2002
auteur G. van der Mee
Redactioneel

Nederlandse leerlingen zijn niet dommer dan Vlaamse

Nederlandse leerlingen zijn absoluut niet dommer dan de Vlaamse. Dat zeggen de onderzoekers die de test uitvoerden. Media trokken de conclusie dat de Vlamingen beter presteren op basis van het vooronderzoek, terwijl in het hoofdonderzoek geen significante verschillen meer voorkomen.

De kranten stonden er in korte tijd bol van, het ministerie was verbaasd en de leerlingen zelf verontwaardigd. Uit een nieuwe test onder Vlaamse en Nederlandse schoolkinderen zou blijken dat de zuiderburen op alle fronten beter presteren. Kennelijk deed niemand vervolgens navraag bij de onderzoekers zelf, want dan was het verhaal snel de wereld uit geweest. Volgens zowel de Nederlandse onderzoeker mevrouw Kompaijen van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) als de Vlaming Mark Schittekatte van de Universiteit van Gent, zijn de gegevens verkeerd geïnterpreteerd.
De Wechsler Intelligence Scale for Children (WISC), is mondiaal dé intelligentietest van 6 tot 16 jaar. Bijna elke jongere in Nederland en Vlaanderen die om wat voor reden dan ook getest moet worden krijgt deze toets. Omdat de laatste versie uit 1986 was, moest er een nieuwe ontwikkeld worden, aangepast aan deze tijd en aan het steeds stijgende cognitieve niveau. Door betere voeding, opleiding en technologische evoluties stijgt het IQ iedere tien jaar met enkele punten. Wanneer de testen daaraan niet worden aangepast krijgen kinderen een hoger IQ toegemeten dan verantwoord is. Bij de nieuwe versie (WISC III) is zestig procent van de onderwerpen vernieuwd of aangepast. De onderzoekers zijn daar twee jaar mee bezig geweest. De test werd uitgeprobeerd bij meer dan 1600 jongeren. Uit het vooronderzoek bleek dat Vlaamse kinderen beter dan Nederlandse scoren op de subtest Informatie, daarbij gaat het vooral om feitenkennis. Zo wist veertig procent van de Vlaamse kinderen in welke richting de zon ondergaat tegenover 23 procent in Nederland. Ook bij woordkennis scoorden de Vlaamse kinderen iets hoger, in spelling waren ze beduidend beter. Bij begrijpend lezen ligt de score gelijk. Kinderen in Nederland lijken 'mondiger' (sociaalvaardiger) dan kinderen in Vlaanderen. In het hoofdonderzoek kwamen echter geen significante verschillen meer voor tussen Vlaamse en Nederlandse jongeren, op één uitzondering na: Nederlandse kinderen bleken beter in 'doolhoven'. Overigens blijken er weinig verschillen te zijn tussen meisjes en jongens. Ook opvallend is dat het oudste kind in het gezin significant hogere IQ-scores heeft dan zijn jongere broer of zus.
De onderzoekers denken dat de uiteenlopende scores tussen Nederlandse en Vlaamse kinderen tijdens het eerste onderziek komen door het verschillende onderwijssysteem. In België ligt meer de nadruk op feitenkennis en spelling. Mark Schittekatte schrijft in een mail aan Het Onderwijsblad: "Ik vind dat in Vlaanderen net te veel nadruk ligt op die feitenkennis of het verwerven van kennis en te weinig op vaardigheden zoals bijvoorbeeld leren zijn mening te uiten."
Bij een internationaal onderzoek onder de Ooeso-landen bij vijftienjarigen in 2000 staan Nederlandse kinderen op de derde plaats bij lezen, op de eerste bij wiskunde en op de zesde bij natuurwetenschappen. Opvallend was wel het grote verschil met allochtone leerlingen (ook in Duitsland, België, Luxemburg).