blad nr 9
1-11-2024
auteur T. Roovers
Column

Recht op onbereikbaarheid

En nu even helemaal NIETS. Deze slogan van een vakantiediscounter zegt veel over onze drukke samenleving. De grens tussen privé en werk is steeds vager geworden. Zeker sinds corona. En dat heeft niet alleen voordelen.
Je leest voordat je naar bed gaat nog snel even je mail en als je opstaat, is de reactie van je collega het eerste wat je ziet. Zo ben je voordat je het weet altijd en overal aan het werk. En eerlijk is eerlijk zit je op je werk te appen met je puber, die er op school de kantjes vanaf loopt.
Als de technische mogelijkheden bijna onbegrensd zijn, moeten we zélf opnieuw definiëren tot hoever we onze bereikbaarheid willen oprekken.
Want die puber kan best even zonder ons. En die collega ook. Ieder mens heeft het recht op onbereikbaarheid. Heeft tijd nodig om even af te schalen. Dat de realiteit anders is, blijkt uit een recente enquête onder fnv-leden tot 35 jaar. Voor 70 procent is het de normaalste zaak van de wereld om op vakantie toch even werkmail te checken of telefoontjes op te nemen. Ook omdat ze denken dat dat van hen wordt verwacht. Door deze werk-fomo (Fear Of Missing Out) lopen ze meer risico op een burn-out.
Daar kun je zelf wat aan doen: zet je werktelefoon ’s avonds, in het weekend en tijdens vakanties uit. Maar de verantwoordelijkheid ligt zeker niet alleen bij jou. Ga met je collega’s het gesprek aan over bereikbaarheid.
In Australië is een wet aangenomen die het recht op onbereikbaarheid garandeert. Ook in Frankrijk mogen werknemers hun baas negeren als die ’s avonds appt of belt.
In Nederland is het nog niet zover. In 2019 werd wel het recht op onbereikbaarheid voor het eerst in een cao die voor de gehandicaptenzorg opgenomen. Ook voor rijksambtenaren is dat het geval. En we hebben het laten vastleggen in de net afgesloten cao het basisonderwijs. Hopelijk volgen de andere onderwijssectoren snel.