blad nr 8
1-10-2023
auteur L. Douma
Commentaar

De juiste vragen stellen

De scholieren die in dit nummer zijn geportretteerd, worden gedwongen sneller volwassen dan leeftijdsgenoten. Op de foto’s die fotograaf Fred van Diem van hen heeft gemaakt, zien ze eruit als iedere andere jongere, met dichtbij een vader, moeder of zusje. Het verschil met een willekeurig familiekiekje is dat deze scholieren zorg dragen voor het familielid waarmee zij op de foto staan. Eén op de vijf jongeren is in meer of mindere mate mantelzorger. Vaak weten scholen helemaal niet van de thuissituatie van hun leerlingen. Slechts 20 procent van de mantelzorgers meldt dit op school. Of leerkrachten weten het wel, maar stellen niet de juiste vragen. Zo vertelt Daan dat zijn leraren regelmatig vragen hoe het met zijn vader gaat. Die is blind en dat heeft best een groot effect op Daans leven. Maar daarnaar wordt dan weer niet gevraagd. Daan zou graag eens een gesprek willen waarin het echt over hém gaat. Anne’s mentor belde in de coronaperiode regelmatig om te vragen hoe het met haar ging en of ze kon helpen. ‘Dat gaf lucht.’ Andere docenten deden dat niet. ‘Die dachten waarschijnlijk: Anne haar cijfers zijn prima, dat komt wel goed.’ Maar dat Anne’s cijfers zo goed waren, kwam juist door haar zorgen. Anne’s zusje heeft een beperking; haar vader niet-aangeboren hersenletsel. ‘Als het beneden vervelend werd, ging ik naar boven huiswerk maken.’
Je zou deze portretten kunnen lezen als een klacht. Dat zijn ze zeker niet. De taak om jonge mantelzorgers in het vizier te krijgen en te helpen, ligt zeker niet alleen bij scholen. Bovendien kun je als docent niet weten wat er in het hoofd van je leerlingen omgaat. Je kunt er wel naar vragen. De portretten laten zien dat de leraar het verschil kan maken door zijn leerling te bevragen. Zo bracht de school van Tessa, wier moeder een herseninfarct heeft gehad, haar in contact met Jeugdwerk. Een schot in de roos.