- blad nr 7
- 1-9-2023
- auteur M. Lange
- Redactioneel
Mbo-student leert meer in apotheek met echte klanten
We staan in de oefen-apotheek op de derde verdieping van het schoolgebouw van het Summa College in Eindhoven, bij de opleiding apothekersassistenten. In een rollenspel oefenen studenten een gesprek tussen een cliënt en een apothekersassistent.
“Goedendag, ik kom mijn recept ophalen.” De student die de klant speelt, legt haar armen op de balie.
“Als het goed is heeft mijn collega het klaargezet”, antwoordt de student achter de balie beleefd, gekleed in een witte apothekersschort. Na een korte stilte: “Heeft u een momentje?”, om even achter de kast te verdwijnen.
De apotheek ziet er gedegen uit, bijna echt, een keurige balie met een laptop en twee medicijnkasten erachter. Maar de gesprekken zijn gerepeteerd en de medicijndoosjes zijn leeg.
Dat kan nog beter, dacht het docententeam van de opleiding apothekersassistenten. Daarom biedt de school studenten naast deze oefenruimte ook een plek waar ze met echte medicijnen en cliënten aan de slag kunnen.
Servicepunt
Eén van de drijvende krachten achter dat idee is docent en bevoegd apothekersassistent Charlotte Hulsen. Pittig mens. “Kleur rood, als je vraagt naar wat voor type ik ben”, zegt ze lachend. Een andere bevoegd apothekersassistent die het plan met enthousiasme omarmde, is Linda Baeten. “Ik ben iemand die houdt van uitdagingen”, zegt ze met een hartelijke lach. “Als iemand zegt dat iets niet kan, dan denk ik: hoezo niet?.” Het duo vormt de basis van een bevlogen docententeam dat alles op alles wil zetten om hun studenten zo goed mogelijk te begeleiden. “Onze neuzen wijzen allemaal dezelfde kant op”, zegt Charlotte. Linda voegt eraan toe: “Als team zijn we positief kritisch naar elkaar. We nemen niet snel genoegen met iets.” Het resultaat is dat het docententeam als eerste en enige school van Nederland een servicepunt van een apotheek in school wist te realiseren. Afgelopen mei werd het daarvoor beloond met de prijs van beste mbo-onderwijsteam van het jaar.
Uitweg
Charlotte Hulsen: “Een eigen apotheek opzetten is niet zo makkelijk omdat je met allerlei wet- en regelgeving te maken hebt. De VGZ vindt bovendien dat er voldoende apotheken in de regio zijn, dus er mogen er niet meer bijkomen.” Het team van Summa vond een uitweg. Onder de vlag van de apotheek aan het Trudoplein in Eindhoven heeft de school een servicepunt kunnen openen. De medicijnen worden in de moederapotheek klaargemaakt en één keer per dag per fietskoerier naar het servicepunt op school gebracht. Het servicepunt wordt gerund door studenten, onder toezicht van docenten die bevoegd apothekersassistent zijn. “Bij ons op school zit ook Summa in de buurt”, zegt Charlotte. “En nu kunnen ze dus ook bij ons terecht.”
Linda Beaten: “Voor ons is het servicepunt het sluitstuk van hoe wij al enkele schooljaren met studenten willen werken. De prijs die we hebben gewonnen is voor ons hele onderwijspakket. Al onze studenten krijgen een positief bindend studieadvies. Van school gestuurd worden past niet in onze filosofie. Als jij apothekersassistent wil worden, zorgen wij dat je dat wordt. Met maatwerk. De ene student heeft meer begeleiding en meer tijd nodig, een andere student holt door de stof. Snelle studenten krijgen bij ons de mogelijkheid om eerder af te studeren. Daarvoor knokken wij bij de examencommissie. De minister wil dat in 2025 alle mbo-scholen met een positief bindend studieadvies gaan werken. Wij denken: Waarom niet nu al?”
Echte cliënten
Even voorbij de ingang van het schoolgebouw is sinds enkele maanden een balie geopend waarboven met trotse letters staat ‘Apotheek Servicepunt Summa’. Hier kunnen bewoners uit de buurt, medewerkers van school en ook studenten, ‘s middags, tijdens de vaste openingsuren, hun medicijnen ophalen of advies vragen over een medische aandoening. Klok aan de muur. Laptop op de balie, een pannenkoekenplant oorspronkelijk afkomstig uit de bergen van China en een pak voorlichtingsfolders. Zonnebrand, neusspray en paracetamol staan op een plank, net als in elke doorsnee apotheek. In de kast staan dozen met medicijnen.
Om twee uur gaat de apotheek open. De 21-jarige Betül Sahin heeft haar zwarte T-shirt van AC/DC verruild voor een kraakwitte apothekersschort, waar haar naamkaartje op is gespeld. De jas zit haar als gegoten. Bijna elke middag staat Betül in het servicepunt. “Ik wilde altijd al apothekersassistent worden”, vertelt ze, “omdat ik op deze manier iets voor mensen kan betekenen.” Een echt gesprek voeren met cliënten was de eerste keren wat ongemakkelijk, herinnert ze zich, maar het gaat haar intussen gemakkelijk af. “Als je een rollenspel speelt, kijkt er de hele tijd een docent mee om te zien of je het goed doet. In de apotheek staat ook altijd een docent, maar omdat de patiënt echt is, denk ik niet meer aan de docent. Ik luister naar de cliënt en dan komt er vanzelf een vraag in me op die ik moet stellen of ik reageer op de vraag die de cliënt stelt.”
Vlieguren
Betül is tweedejaars student en zou eigenlijk op dit moment aan de slag moeten zijn in een stage-apotheek buiten school. Door privéomstandigheden wil dat even niet lukken. Volgens Linda Baeten is precies daarom het servicepunt zo belangrijk. “Dit past bij ons plan”, legt ze uit. “Onze apotheek is bedoeld om studenten veel vlieguren te laten maken, zodat ze zelfverzekerd en met meer kennis naar een stage gaan.”
De apotheek is niet bedoeld als vervanging van een stageplek, maar het helpt studenten die anders zouden stoppen, zoals Betül misschien zou hebben gedaan. “Veel studenten haken af als de stress te veel wordt”, zegt Baeten. “We willen die druk wegnemen. Deze studenten hebben nu de mogelijkheid om zich in een veilige leeromgeving verder te ontwikkelen.”
Betül knikt bevestigend. “Het lukt even niet om mijn privéleven te combineren met school. Daardoor ging school achteruit.”
In het servicepunt voelt ze zich als een vis in het water. Vaak staat ze met eerstejaars studenten die tegen haar opkijken om alles wat zij al kan en weet. Ze heeft al behoorlijk wat medicijnkennis, en met gemak opent ze het patiëntendossier op de laptop om te controleren of een medicijn samengaat met andere medicijnen en om alles goed te administreren.
Verrassing
Deze middag heeft docent Charlotte een verrassing voor Betül. “We zien haar elke week groeien. Ik wil haar daarom vragen of zij cliënten met inhaleringsproblemen wil gaan opbellen en gesprekken met hen wil oppakken.” Niks rollenspel dus, dit is voor het echie. Betül zal patiënten met longproblemen benaderen om te vragen hoe het gaat met de medicatie en of ze eventueel langs willen komen in de apotheek voor meer hulp. Ze glundert zelfverzekerd. “Het gaat om patiënten met COPD of astma. Ik zal moeten vragen of ze weten hoe de medicatie werkt en of ze vragen hebben.” Het is een examenonderdeel, verklaart Charlotte. Zo kan Betül alvast oefenen.
Ook hier had de school onlangs een primeur. Tijdens het examen was een echte patiënt uitgenodigd. “Nergens staat dat dat dat niet mag”, zegt Charlotte. “En we hebben de examencommissie overtuigd van het nut ervan. Het werkte zo goed, de studenten werkten zo goed met de patiënt, dat ik er nog kippenvel van krijg.”
Er is een tekort aan apothekersassistenten. “We hebben daarom ook een maatschappelijke rol”, zegt Charlotte. “In overleg met het werkveld moeten we bezig blijven het onderwijs te verbeteren en ervoor zorgen dat er genoeg apothekersassistenten zijn.”
Dat lukt dankzij de bevlogenheid van het team. “We zijn allemaal verschillend, maar hebben hetzelfde dna als het om onze studenten gaat, we willen ze zo goed mogelijk begeleiden. Dat voelen onze studenten. Het maakt onze opleiding warm, veilig en hecht.”
{kader}
Beste mbo-onderwijsteam denkt in kansen
Het apothekersassistenten-team van het Summa College stak volgens jurylid Adries Knol met kop en schouders uit boven de andere genomineerden. De beleving in het team noemt Knol als sterk punt. Hij vindt het ook heel mooi dat alle studenten vooraf een positief bindend studieadvies krijgen. “De boodschap van docenten is: als er tegenslagen zijn, helpen wij je, zodat je de opleiding gaat halen. Dat is omdenken.”
Knol is mbo-docent van het Deltion College in Zwolle en voorzitter van de Beroepsvereniging voor mbo-opleiders. Op 1 augustus is hij gestart als hoofdbestuurder van de AOb.
“Dit team denk niet in belemmeringen, maar in kansen”, zegt hij. “Er zitten veel wettelijke eisen aan het opstarten van een apotheek, maar het is ze toch gelukt een eigen servicepunt in de school te brengen. We lopen allemaal tegen regels aan of tegen dingen die onmogelijk lijken, maar dit team draait het om, zij zegt gewoon, we gaan dat doen.”
Knol weet als mbo-docent hoe belangrijk een goed onderwijsteam is. “Eén docent kan het verschil maken, maar in het mbo maakt het team het verschil. Je gaat met een kleine groep mensen rondom de student staan. Een goed team vormt het hart van het mbo.”