- blad nr 2
- 1-2-2023
- auteur . Overige
- Opinie
Laat alle studenten kennismaken met het speciaal onderwijs
Bijna verliet leerkracht Demi van der Ven de klas voorgoed. Gelukkig had ze mooie herinneringen aan een stage in het speciaal onderwijs. Dat wilde ze dan nog wel een kans geven. Ze vond er haar liefde voor het onderwijs terug.
Het zal je maar gebeuren. In de nacht schrik je wakker en weet het zeker: ik ga het onderwijs uit. Het overkwam mij op mijn derde werkdag op mijn nieuwe school. Na twee jaar werkzaam te zijn geweest in het reguliere onderwijs, zag ik het niet meer zitten. Zonder uitzicht op iets anders, zei ik mijn baan op. Als student heb je niet zomaar voor de pabo gekozen. Met kinderen werken past bij je of niet. Ik merkte mede daarom dat zomaar een ander werkveld ingaan, niet hetgeen was wat ik wilde. Na een aantal weken moest ik terugdenken aan mijn stage van een aantal jaren daarvoor. Binnen Auris, het speciaal onderwijs, heb ik het altijd erg naar mijn zin gehad als stagiair. Dus het nog één keer proberen in het onderwijs, maar dan het speciaal onderwijs, dat wilde ik nog wel. Inmiddels werk ik ruim een jaar op de Auris Hildernisseschool, het cluster 2 onderwijs, en heb ik mijn liefde voor het onderwijs volledig teruggevonden. Maar heeft iedereen deze keuze wel?
Op de opleidingen tot onderwijsassistent en leerkracht basisonderwijs moet er verplicht stage worden gelopen vanaf het eerste jaar. Vanaf dan wordt iedere bouw gezien en verschillende soorten regulier onderwijs, zoals dalton of jenaplan. Zo krijgen studenten een beeld van hoe het onderwijs eruitziet. Echter wordt er binnen die opleidingen een groot deel van het onderwijs over het hoofd gezien: het speciaal onderwijs. Het speciaal onderwijs kent vier clusters, die onderling ontzettend veel van elkaar verschillen. Doordat studenten hier niet, of te weinig, mee in aanraking komen, hebben nog veel studenten geen, of een eenzijdig beeld van wat het speciaal onderwijs inhoudt. Wanneer je als student geen beeld hebt over dit onderwijs, is de kans ook kleiner dat je er na je opleiding voor kiest. Dit is jammer, want als leerkracht zou je zomaar je droombaan kunnen mislopen.
Verplichte stage
Wat onderscheidt het speciaal onderwijs van het reguliere onderwijs? Natuurlijk zijn de clusters enorm verschillend van elkaar, maar er is wel overlap in de manier van werken. Zo sta je er in het speciaal onderwijs nooit alleen voor. Naast een onderwijsassistent, zijn er meerdere deskundigen in de school. Ook zorgen de kleinere klassen ervoor dat er meer zicht is op het individuele kind en zijn of haar persoonlijke doelen. Door te werken aan de specifieke problematiek/uitdagingen van ieder kind, zorg je er als leerkracht voor dat een kind weer mee kan draaien in de maatschappij. Mede hierdoor, hoor ik in de wandelgangen, zijn veel collega’s blij met de stap van het regulier onderwijs naar het speciaal onderwijs. Het speciaal onderwijs geeft veel voldoening.
Ondanks al deze tevredenheid op de werkvloer, zie ik nog weinig kennis bij studenten op de mbo- en hbo-opleidingen. Er zijn gelukkig wat scholen die al wat vorderingen hebben gemaakt. Er worden speciaal onderwijs-markten georganiseerd en studenten mogen twee dagen meedraaien op een speciaal onderwijs-school naar keuze. Echter houdt het na deze activiteiten op en studenten geven aan dat ze nog geen volledig beeld hebben van het speciaal onderwijs. Ze hebben wel van het speciaal onderwijs kunnen proeven, maar wat de clusters verschillend van elkaar maakt en wat er dagelijks echt anders wordt gedaan dan in het reguliere onderwijs, daar is nog geen goed beeld van. Een verplichte stage in het speciaal onderwijs is een oplossing voor dit probleem. Na zo’n stage kan er door een student ingeschat worden of de problematiek binnen de clusters bij hem past of niet.
Naast dat het speciaal onderwijs extra leerkrachten en onderwijsassistenten kan gebruiken, wordt er ook tekortgedaan aan studenten wanneer er te weinig voorlichting gegeven wordt. Een student hoort op de scholen te leren hoe het onderwijs werkt, maar als er meerdere soorten onderwijs worden overgeslagen, worden studenten dan wel volledig opgeleid op de pabo?
Inmiddels heb ik mijn droombaan gevonden in het speciaal onderwijs en slaap ik, in tegenstelling tot vorig jaar, weer hele nachten door. Maar 43 tot 63 procent van de leerkrachten verlaat het onderwijs na de pabo. Hoeveel van deze mensen zouden hun geluk in het onderwijs hebben hervonden als ze een ander type onderwijs hadden geprobeerd?
Demi van der Ven is leerkracht groep 7/8 op de Auris Hildernisseschool