blad nr 5
1-5-2022
auteur J. Bos
Column

Drie letters

Bij de een komt het door kleine kinderen. Bij de ander door geldzorgen. Bij mij waren het drie letters die me het afgelopen jaar regelmatig slapeloze nachten bezorgden: bdb. Die drie letters zijn voor veel hbo-docenten wat de Alpe d’Huez is voor deelnemers aan de Tour de France: een monsterlijke berg die in de verte opdoemt en almaar groter en hoger wordt. En je weet dat de enige weg steil omhoog voert. Geen ontkomen aan.
Bdb is de afkorting voor Basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid. Eigenlijk het bewijs dat je over de minimale didactische kennis en vaardigheden beschikt om voor de klas te kunnen staan in het hbo. Klinkt logisch? Is het ook. Temeer omdat je geen officiële onderwijsbevoegdheid nodig hebt om er les te geven. Ja, je leest het goed. Zes jaar geleden was ik zij-instromer. Ik verruilde in één dag de journalistiek voor het hoger beroepsonderwijs. Niet gehinderd door enige andere didactische kennis dan fingerspitzengefühl en boerenverstand.
Eerst was journalistieke praktijkervaring genoeg om docent te zijn. Vervolgens leidde voortschrijdend inzicht bij mijn werkgever de afgelopen jaren tot de master-eis. En de realisatie dat het geen gek idee zou zijn om van docenten ten minste enige kennis van het ontwerpen, uitvoeren en examineren van onderwijs te verwachten. Zie hier de drie letters. En de berg. Want wat op papier heel logisch en waardevol lijkt, kan in de praktijk vooral voelen als een moetje dat heel veel tijd kost. Hoezo moest ik met mijn jaren onderwijservaring leren hoe je lesgeeft?
Een paar maanden geleden schreef ik hier een column over leren leren. Dat was na afloop van de tweede cursusdag bdb, toen ik me door nogal wat studentikoos gedrag van mijn kant realiseerde dat ik geen haar beter ben dan mijn eigen studenten. Ik vroeg me toen af of ik aan het einde van de cursus niet alleen een betere docent, maar ook een betere student zou zijn. Ondertussen ligt de berg achter me, dus ik ben jullie een antwoord verschuldigd. En een bekentenis.
Om met die eerste te beginnen: nee. Ik ben een draak van een student. Altijd al geweest en dat zal niet meer veranderen vrees ik. Maar wat ben ik ongelooflijk gegroeid in mijn rol als docent. En daarmee direct mijn bekentenis: ik had het verkeerd. Al die jaren deed ik mijn best, maar wat wist ik veel niet. En wat was ik eigenwijs door anders te beweren.

Joost Bos is hbo-docent aan de school voor journalistiek