blad nr 3
1-3-2022
auteur T. van Haperen
Column

Voor God spelen

Een bericht in het Brabants Dagblad. Over middelbare scholen, corona en jeugd, onder de kop ‘Mindfulness in plaats van Duits en geschiedenis’. Schoolleiders leggen het in de tekst uit. De één organiseert een cursus ‘je brein de baas’, wat staat voor leren omgaan met tegenslag. Een ander organiseert een festival met positiviteitsgoeroes. Deze activiteiten komen in plaats van lessen en toetsweken. Dit alles onder het motto: eerst de sociaalemotionele ontwikkeling, daarna leren in schoolvakken.
Bijzonder, want de volgorde is normaal gesproken andersom. Leraren hebben verstand van lesgeven in een vak, sociaalemotionele ontwikkeling kun je niet onderwijzen, een waarneembaar effect van deze generiek opgelegde therapie valt dan ook niet te verwachten. En ja, natuurlijk, de combinatie pandemie en school is lastig. Maar dan de feiten. Er gaat vooral veel goed. Dit jaar kent een lesweek op afstand. De vorige jaren, met meer uitval, bewogen de examenresultaten en doorstroomcijfers tussen acceptabel en goed. En dan is er ook nog eens geld. Geld om leerachterstanden weg te werken. Minder les, mindfulness en positiviteitsgoeroes, daarmee werken deze scholen geen leerachterstanden weg. Integendeel, minder les in schoolvakken vergroot leerachterstanden. Verspilling van belastinggeld dus. Maar de inspectie gaat daar niks van zeggen. Omdat de jeugd het moeilijk heeft. In de beeldvorming dan. En beeldvorming is de nieuwe heilige van deze tijd.
Maar de band The Waterboys zong in 1985 al: ‘And children stare with heroin eyes’. Elk tijdsgewricht heeft zijn eigen problemen met jeugd. Zo ook nu. Ik heb nog nooit zo hard gewerkt. Confrontaties met leerlingen die vergeten zijn hoe het ook alweer gaat, leren met zo’n leraar in een klaslokaal. Extra lessen voor leerlingen met achterstanden. Elk proefwerk uitval en herkansingen. Maar zo werkt een crisis: je doet wat je kan en zet stappen extra. En ik voel daarbij nooit de behoefte om te zeggen: Hey klas, flikker dat leerboek uit het raam en dan gaan we samen aan het geluksgevoel werken. Ik zou niet weten hoe het moet. Diefstal van tijd.
Weet je, die pandemie en de mentale staat van de jeugd, daar valt van alles over te zeggen. Maar ook dan blijven het particuliere observaties, gevoed door particuliere ervaringen, waarbij de observant onderdeel van de context is. Kortom, gevoelstemperatuur. Noodklok luidende jeugdpsychiaters zeggen ook: met 85 procent van de jongeren gaat het goed. En de meeste ellende zit niet op scholen, maar in het onderwijs daarna. En dan in de provincie positiviteitsgoeroes invliegen, betaald met achterstandsgelden, ten koste van reguliere lessen, om het volgend jaar weer een duimregeling op het examen te eisen… stop met die onzin, doe gewoon je werk en vooral: speel niet voor God.