Rekenkamer uit scherpe kritiek op onderwijssubsidies

De Algemene Rekenkamer is zeer kritisch op de manier waarop de demissionaire Onderwijsministers subsidie verstrekken aan scholen om onderwijsachterstanden weg te werken.

‘Door de manier waarop het ministerie van OCW de subsidies verleent en verantwoording vraagt, is het ook achteraf niet mogelijk om de effecten te onderzoeken’, concludeert de Rekenkamer in het Verantwoordingsonderzoek 2020, een rapport waarin de rekenmeesters elk jaar onderzoeken of publiek geld wel goed is besteed. De Rekenkamer wijst op het risico om ergens geld aan te blijven uitgeven, waarvan je niet weet of de investeringen wel iets opbrengen.

Onderwijsministers Ingrid van Engelshoven en Arie Slob besloten in mei 2020 om 244 miljoen euro uit te trekken om opgelopen corona-achterstanden weg kunnen werken. Bijvoorbeeld door extra lessen buiten de reguliere onderwijstijd in te plannen. Dit bedrag werd in oktober 2020 opgehoogd met 38 miljoen euro. Naar deze subsidies, de Inhaal- en Ondersteuningsprogramma’s Onderwijs 2020-2021, deed de Rekenkamer extra onderzoek. Ze zijn verstrekt aan scholen in het basis-, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs.

De Rekenkamer concludeert dat het ministerie eigenlijk helemaal niet weet welke keuzes scholen hebben gemaakt. Zo staat er in de subsidieregeling bij het kopje doelgroep dat het geld naar ‘kwetsbare leerlingen’ moet gaan die achterstanden hebben opgelopen tijdens de scholensluiting. Er wordt echter niet gedefinieerd wat kwetsbaar precies inhoudt.

Inzicht is van groot belang, vindt de Rekenkamer. Zeker gezien de aangekondigde 8,5 miljard euro uit het Nationaal Programma Onderwijs (NPO).

In een reactie laten de ministers weten dat de rolverdeling is vastgelegd en dat scholen daarin veel vrijheid hebben. De bewindslieden vinden wel dat ze richting kunnen geven en dat ze dat met de NPO>-gelden ook hebben gedaan, doordat ze een overzicht hebben gemaakt met interventies die effectief zijn gebleken: de ‘menukaart’. Schoolteams kunnen uit dit overzicht van wetenschappelijk bewezen maatregelen kiezen welke ‘interventies’ passen bij hun leerlingen.

Lees over de NPO-gelden ook ‘8,5 miljard goed uitgegeven is bijna onmogelijk’ elders in dit nummer.