blad nr 4
23-2-2002
auteur . Overige
Redactioneel

Rabbae

De integratie van migranten in een nieuwe samenleving is een zelfde operatie als het overplanten van een boom in een nieuwe grond. Het (in)groeiproces gaat niet vanzelf. Het vraagt om zorg en alertheid ten einde de nieuwe boom tot bloei te laten komen. Zo komen de migranten verschillende obstakels tegen op hun weg naar een volledige burgerschap: woonproblemen, werkloosheid, onderwijsachterstand, discriminatie, etc. Met de tijd blijkt echter dat de materiële problemen vroeg of laat makkelijker tot een oplossing komen dan de immateriële. Zo zijn in vergelijking met twintig jaar geleden de woonproblemen praktisch verdwenen. Zelfs de massawerkloosheid van de negentiger jaren is aanzienlijk gereduceerd. En op het terrein van de Nederlandse taalkennis en onderwijsachterstand worden er steeds nieuwe plannen gemaakt om de achterstand op te heffen. Op het immateriële vlak, zoals de cultuur, loopt het integratieproces echter veel moeilijker. Hoe komt dat? Omdat daar de grootste verschillen en tegenstellingen zich voordoen. De vruchtbaarheid van de Nederlandse grond wordt dan opeens selectiever. De cultuur van de migranten wordt dan hoogstens geaccepteerd als een tijdelijk instrument om de weg naar de samenleving te overbruggen, om daarna afgedankt te worden. Zo zijn de meeste landelijke radio- en tv-programma's voor de etnische minderheden inmiddels verdwenen. Een sprekend voorbeeld in dit verband is natuurlijk de steeds veranderende positie en status van het onderwijs in eigen taal en cultuur. Zolang dit onderwijs een instrumentele functie had en was gericht op remigratie dan wel op de overbrugging van de thuis/schoolsituatie was het geaccepteerd. Zodra het eindelijk door staatssecretaris Netelenbos werd erkend als een wezenlijk onderdeel van de cultuur van de allochtone kinderen werd het daarmee met een doodskus van de school afgevoerd. Met grote verbazing en teleurstelling zag ik ook het CDA daarmee akkoord gaan. De partij waarop de etnische minderheden altijd konden rekenen als het ging om het verdedigen van de eigen identiteit ging ook overstag. Ik herkende het CDA van vroeger niet meer. In die zin verbaast me het laatste verhaal van Balkenende over de multiculturele samenleving niet. De redenering daarachter dat de monocultuur een oplossing is voor alle problemen in de (multiculturele) samenleving is een kortzichtige. Natuurlijk moeten wij ons allen kunnen herkennen in één en dezelfde grondwet en rechtsorde. Maar juist hij - als kind van de verzuiling - behoort te weten dat dit nooit kan betekenen dat de culturele diversiteit platgewalst moet worden. In tegendeel, respect voor diversiteit bevordert de eenheid in verscheidenheid en daardoor de harmonie. Dit komt echter niet vanzelf. Daarvoor moeten wij ons allen inzetten. Het onderwijs is voor deze opdracht een geschikt laboratorium. Bij de behandeling van de onderwijsbegroting heeft de Kamer staatssecretaris Adelmund bij motie gevraagd om een pluriform onderwijsprogramma te (laten) ontwikkelen. Doel hiervan is de leerlingen in staat stellen om zowel in de eigen cultuur als in die van de medeleerlingen inzicht te krijgen, zodat zij meer kennis en dus begrip voor elkaar kunnen ontwikkelen. Deze motie van GroenLinks werd ook door ... het CDA gesteund. Hopelijk is het CDA niet helemaal verloren voor de opbouw van een harmonieuze multiculturele samenleving.