blad nr 9
1-10-2020
auteur R. Wisman
Flashback

‘Zijn feedback was een maatstaf voor je talent’

‘Een goed verhaal begint met een stomp in je maag en eindigt met een krul in je staart.’ De lessen journalistiek van Bert Vuijsje gaven Volkskrant-journalist Sara Berkeljon (38) het vertrouwen dat zij het juiste vak gekozen had.

“‘Laat jezelf wat meer horen’, schreef de gymleraar in mijn afscheidsboekje van de Eerste Montessorischool de Wielewaal in Amsterdam. Ik was een braaf, beschouwend meisje dat haar best deed. Op het Montessori Lyceum schudde ik dat stille wat van me af, maar mijn aard is rustig. Ik zal op een feestje niet snel in het middelpunt van de belangstelling staan.
Mijn vader werkte als docent Nederlands, mijn moeder is advocaat bij de Nederlandse Vereniging van Journalisten. Ik begon aan een studie rechten, maar stapte na een jaar over op amerikanistiek. Vooral vanwege mijn interesse voor het nieuws. Het was 2002, 9/11 zat vers in het geheugen. Om meer te leren over de wereldpolitiek en de rol van Amerika ging ik een jaar naar Boston. Ik volgde ook journalistieke vakken: bij creative nonfiction writing ploos ik de levensloop uit van mijn in Polen geboren oma. Mijn interesse voor de journalistiek groeide, terug in Nederland schreef ik voor foam Magazine en meldde me aan voor de master journalistiek aan de Universiteit van Amsterdam. De concurrentie was groot: van de ongeveer honderd aanmeldingen werd één op de tien aangenomen. Bert Vuijsje stond als oud-adjunct bij de Volkskrant en oud-hoofdredacteur van HP/De Tijd bekend als de paus van de opleiding, hij gaf het vak interview en reportage. Een grote man met een lage stem. Hij verzon opdrachten die je een paar dagen later uitgeprint bij hem thuis in de bus moest doen.
Bijvoorbeeld: schrijf een reportage over een sinterklaasintocht. Of: houd een interview met iemand op een plaats die voor de geïnterviewde van betekenis is. Een originele invalshoek is essentieel, benadrukte hij. Evenals een sterke eerste zin. ‘Een goed verhaal begint met een stomp in de maag en eindigt met een krul in je staart’, was een gevleugelde uitdrukking. Ook vond hij dat je over zware onderwerpen licht moest schrijven, en over lichte onderwerpen serieus. Een paar dagen na de inleverdag kreeg je een A4 waarop stond wat er goed en minder goed aan je stuk was. Een paar stukken besprak hij klassikaal, zodat je altijd zenuwachtig in de klas zat: ‘Is mijn verhaal uitgekozen?’
Hij was geliefd, maar ook gevreesd vanwege zijn feedback. Van ieder stuk kon hij precies aangeven wat er aan mankeerde. Zijn commentaar was een maatstaf voor je talent en niemand twijfelde aan zijn oordeel. Een paar keer per jaar beoordeelde hij een stuk als ‘zeer goed’, dat was dus echt iets bijzonders. Toen ik van Bert een ‘zeer goed’ kreeg, na een interview met mijn tante over haar relatie met een Hells Angel, wist ik: in dit vak ga ik door.”

In juni verscheen De man van nu, een portret in twintig interviews van Sara Berkeljon

{kader}
Journalist Bert Vuijsje (78) werkte van 2002 tot 2019 als docent bij de master journalistiek van de Universiteit van Amsterdam.
“Dat ik het lesgeven zó leuk zou vinden, had ik vooraf niet gedacht. Ik voel me vereerd dat Sara Berkeljon over mij begint. Als interviewer en schrijver met een eigen koers heeft ze een prominente positie bij de Volkskrant gekregen. En ze is gelukkig niet de enige. Ik kom tientallen namen van oud-studenten tegen in serieuze landelijke media.”