blad nr 7
1-7-2018
auteur M. van Nieuwstadt
Commentaar

Brievenbusbaas

Het verhaal van mediatheekwerknemer Ida Spee van Fontys Hogeschool is schrijnend. Twee jaar lang werkte ze op de lerarenopleiding in Tilburg, maar op een vaste aanstelling maakt ze geen kans. Met een personeelspasje van Fontys en een Fontys-mailadres heeft Spee aanvankelijk het gevoel dat ze bij Fontys in dienst is, maar niets blijkt minder waar.
Vanaf pagina 48 in dit Onderwijsblad beschrijft Yvonne van de Meent hoe Spee er langzaam maar zeker achter komt dat ze er als oproepkracht niet bij hoort en nooit bij zal horen. Geen teamvergaderingen. Geen professionaliseringsplan, geen functioneringsgesprekken. En als klap op de vuurpijl een afwijzing op een sollicitatie omdat Fontys-medewerkers daarbij voorrang hebben.
Fontys is één van de hogescholen in Nederland die personeel inhuurt via een ‘uitzendbureau’ waarvan ze zelf de eigenaar is. Het betekent dat Spee werkt tegen het minimumloon, zonder cao en bij de beëindiging van haar contract hoeft Fontys geen ww te betalen.
Een brievenbusbaas: Fontys geeft zelf toe dat het interne uitzendbureau niet meer is dan ‘een naam’.
Fontys heeft intussen beloofd de constructie deels te ontmantelen, maar helemaal afschaffen bleek te duur: de interne detacheerder blijft dus deels bestaan. Zo lopen ook opvolgers van Spee het risico dat zij genoegen moeten nemen met onderbetaald werk zonder cao, omdat de werkgever een makkelijke uitweg heeft naar goedkope oplossingen.
Payrollen, het onderbrengen van werknemers bij een extern bureautje dat de loonadministratie regelt, is in Nederland toegestaan, maar het nieuwe kabinet gaat de inzet ervan op valse gronden aanpakken. Het is niet de bedoeling dat werkgevers de constructie gebruiken voor concurrentie op arbeidsvoorwaarden, aldus het regeerakkoord. Toch gebeurt dat bij Fontys. Door zelf uitzendbureautje te spelen bespaart de hogeschool bovendien niet alleen loonkosten, maar ook de kosten van een extern payrollbedrijf.
Spee neemt het zichzelf kwalijk: ze vindt dat ze bij het tekenen van haar arbeidsovereenkomst niet goed heeft opgelet. Maar zo gek is haar vergissing niet. De strijd tegen een werkgever die niet bestaat valt niet te winnen.

Michiel van Nieuwstadt, eindredacteur