blad nr 5
5-3-2016
auteur T. van Haperen
Column

Gepersonaliseerd drammen

Even terug lanceerde staatssecretaris Sander Dekker het maatwerkdiploma. Kinderen sluiten hun middelbare school op verschillende niveaus af. Net als in de Angelsaksische onderwijscultuur. Daar werken ze met levels. Het maatwerkdiploma is ingefluisterd door werkgeverslobbyist Paul Rosenmöller. Zijn VO-raad wil graag gepersonaliseerd onderwijs. Flexibiliteit vinden bestuurders eigentijds. Het maatwerkdiploma zou een stap in die richting zijn. De Onderwijsraad ziet het schouwspel even aan en maakt er gehakt van. De waarde van het maatwerkdiploma is troebel. De doorstroming naar het vervolgonderwijs krijgt daardoor iets ongemakkelijks. En de luie leerling devalueert liever zijn lastige vak dan dat hij een extra inspanning verricht. Niet doen dus.
Einde verhaal. Zou je denken. Maar zo werkt de Nederlandse onderwijspolitiek niet. De regentenkliek wil gepersonaliseerd onderwijs. En zal verdomme leerpleinen, coaches en individuele leertrajecten krijgen. Want kennis overdragen in klassen is zoooooo twintigste eeuw. En die leraren blijven dat wel doen. Vanwege de examenresultaten. Uitleggen wat een vakbegrip betekent en de toepassing gedisciplineerd oefenen, dat werkt op een gestandaardiseerde toets. Met dat argument zijn eerdere verschijningsvormen van het gepersonaliseerd leren het nieuwe leren en het studiehuis aan gort gesaboteerd. En dus moet in dat centraal schriftelijk examen beweegruimte komen. Staatsecretaris Dekker is de ober die deze bestelling met liefde uitserveert. Want de inkt van de Onderwijsraad-afwijzing is nog niet droog en het volgende voorstel ziet het licht. Leerlingen mogen voortaan vakken op een hoger niveau doen. Een havist mag bijvoorbeeld Engels afsluiten op vwo-niveau. Inderdaad, ook onzin. Een kind dat een profiel kiest dat past bij zijn kwaliteiten heeft in aanleg geen zwakke vakken. Dus de havo-leerling die in vijf jaar een vak afsluit waar een vwo’er zes jaar voor nodig heeft, die hoort niet op havo. En ja, er zal best een Ernst-Jan of Sterre zijn, niet slim genoeg voor het vwo, maar volgens de ouders toch exceptioneel getalenteerd, volgt talencursussen in Cambridge, doet een liefdadigheidsproject in Burundi, kortom, de Sterres en Ernst-Jans van deze wereld zullen met huiswerkbegeleiding en examentraining best een havo-diploma halen en een 5,6 voor Engels op vwo-niveau. Nou en? Op een universiteit zijn ze nog steeds kansloos.
De Volkskrant typeerde leraren ooit als makke schapen. Dat beeld klopt helaas als een zwerende vinger. Leraren werken harder dan afgesproken. De loonsverhoging na vier jaar bevriezing is een sigaar uit eigen doos. En dat gepersonaliseerd onderwijs, talentontwikkeling met vijf lessen per dag, in klassen met dertig kinderen, elke leraar weet dat het bullshit is. Er is een parlementaire enquête geweest. In 2008. Met een heldere conclusie. De drammerige manier van vernieuwen zoals bij het studiehuis, dat nooit meer. Maar hetzelfde verhaal, met dezelfde ideologische onderbouwing, het gepersonaliseerd gedram van gelovigen, staatssecretaris Dekker faciliteert het niet alleen, hij propageert het. En wat zeggen leraren? Niks. Laat over je heen zeiken en doe alsof het regent. Ziehier de grondhouding van een beroepsgroep. Dat Sander Dekker nog niet door tweehonderdduizend leraren met pek en veren de sector uit gejonast is. Dat is het echte schandaal van het Nederlands onderwijs.