Altijd een leraar

Verslagen reageerden de mensen die hem kenden op het plotselinge overlijden van André Steenhart. Een eigentijds bestuurder, een aimabele man, iemand met humor. Na de schok kwamen de herinneringen.

“Hij was een bevlogen man met passie voor de vakbond, het onderwijs, maar ook voor voetbal. Ajax. Hij is nog keeper geweest”, vertelt collega Herman Molleman die dagelijks met hem optrok. “Hij had geen kapsones, hij zat nu in het dagelijks bestuur, maar hij bleef een jongen van de vloer.” Tijdens zijn werkzaamheden als dagelijks bestuurder van de AOb overleed André Steenhart op vrijdag 6 november op 62-jarige leeftijd. De schok was groot. André en de bond hadden een lange geschiedenis met elkaar. Iedereen kende hem en hij kende iedereen.
Net van de Bouwman Academie in Amsterdam krijgt hij in 1975 een baan als onderwijzer. Hij wordt direct lid van de Abop, een van de voorgangers van de AOb. Het is de start van veertig jaar lidmaatschap, de rode draad in zijn leven. Liesbeth Verheggen, voorzitter van de AOb, zat op dezelfde pedagogische academie. “Ik herken heel veel uit zijn carrière. Net als bij mij bleven zijn roots in het onderwijs bepalend voor zijn optreden als vakbondsman. Hij bleef altijd in hart en nieren leraar.” Zo kon hij alles altijd helder en vriendelijk uitleggen en gaf hij, ook ongevraagd, graag adviezen. Molleman: “Hij was een echte verteller, rustig, op een begrijpelijke manier.”
Net als veel andere Amsterdammers verhuist hij in 1982 naar Almere om er directeur van een basisschool te worden, hij richt er direct een bondsafdeling op waar hij voorzitter van wordt. In 1992 treedt hij in dienst van de Abop, eerst als rayonbestuurder, later als hoofd van het rayonkantoor Noordwest. Na het basisonderwijs wordt in 2002 het mbo zijn werkterrein. Binnen de kortste keren weet hij ook daar alles van en heeft hij een uitgebreid netwerk. Had je een vraag over het mbo, dan belde je André. Verheggen benadrukt dat hij, door zijn betrokkenheid bij de bond en bij het onderwijs, eigenlijk de belichaming was van de dubbele doelstelling van de AOb: een goede cao afspreken en het onderwijs verbeteren.
Maar André maakte zich ook zorgen over de bond. Kon zich kwaad maken over bureaucratie. Molleman: “Hij wilde de vereniging herstructureren. De bond moest toekomstbestendig zijn, daarom wilde hij in het dagelijks bestuur.” Volgens Verheggen wilde hij het aantal actieve kaderleden uitbreiden, de vereniging moest actiever worden. Ze hebben maar één jaar en drie maanden samengewerkt. “Hij heeft dit niet meer kunnen afmaken.”

Crisis
Ook de werkgevers en bestuurders met wie hij dagelijks onderhandelde en in crisissituaties opereerde, waren geschokt door zijn overlijden. Bij de crisis rond de bijna failliete Amarantis scholengroep in 2012 speelde hij een belangrijke rol, vertelt Marcel Wintels. “Ik denk dat de reddingsoperatie mede dankzij hem ten slotte geslaagd is.” Wintels, moest als interim-bestuurder Amarantis van de ondergang redden. “Ik vond hem een uitermate toegankelijke en aimabele bestuurder. Hij heeft toen een onvergetelijke indruk gemaakt, vooral omdat hij zich goed kon verplaatsen in alles wat nodig was om deze crisis tot een goed einde te brengen. Natuurlijk was hij daar primair om de belangen van het personeel te behartigen, maar hij keek ook naar de continuïteit van het onderwijs. Voor de leerlingen was het noodzakelijk dat niet alleen de oudere werknemer met het langste dienstverband gespaard werd, maar dat er ook jongere docenten bleven. Daarover durfde hij zich uit te spreken. Daarom lag er ten slotte een evenwichtig pakket op tafel. Daarin vond ik hem heel erg vooruitstrevend, iemand van de nieuwe tijd. Zonder af te doen aan de kwaliteiten van andere vakbondsbestuurders, vond ik hem echt een van de besten.”
Vanaf haar eerste werkdag in 2009 maakte José Faber, manager werkgeverszaken bij de Mbo-raad, André Steenhart mee. “Het was prettig om met hem samen te werken, hij was deskundig en eigentijds. Daarmee bedoel ik dat hij altijd probeerde om verbindingen te leggen. Natuurlijk stonden we wel eens lijnrecht tegenover elkaar, omdat we allebei een eigen achterban hadden, maar dat was nooit persoonlijk. Op een informele manier wisten we de touwtjes dan toch weer aan elkaar te verbinden.” Typerend vond Faber dat André ook altijd de eigen verantwoordelijkheid benadrukte van het personeel. “Dat bedoel ik ook met eigentijds, dat werknemers niet voor alles naar de werkgever moeten kijken, maar ook eigen initiatieven moeten nemen.” Toen Steenhart in het dagelijks bestuur kwam, werd zij manager en woordvoerder bij het cao-overleg. Allebei hadden ze een nieuwe stap in hun loopbaan gezet en bleven gesprekspartners aan de onderhandelingstafel. Zijn overlijden raakte iedereen diep. “Het cao-overleg zal zonder André nooit meer hetzelfde zijn.”
Tijdens zijn begrafenis sloot Liesbeth Verheggen haar bijdrage af met de opmerking: “André droeg het speldje van de bond altijd, hij was trots op de bond en de bond op hem. Wij zullen hem erg missen.”