- blad nr 19
- 28-11-2015
- auteur D. van 't Erve
- Idee
Parels delen
Jaren geleden rondde Jan van de Ven de opleiding tot schoolleider af, maar hij zag ertegenop om daadwerkelijk de klas te verlaten. “Als leerkracht kun je voor de klas het verschil maken, dat lukt niet aan de directietafel”, verklaart hij.
Het verschil maken in de school kan ook als leerkracht. “Maar daarvoor moet de cultuur op school wel doorbroken worden. Veel leerkrachten houden de deur van het lokaal het liefst dicht. We zijn bovendien heel goed in het aanwijzen van wat niet goed gaat, maar vinden het lastig om elkaar er daadwerkelijk op aan te spreken. Hoe kom je dus van een cultuur van ‘moetisme’ waarin je dingen doet omdat die worden opgelegd, naar een gevoel van moreel besef waarin we elkaar op een positieve manier motiveren om het onderwijs te verbeteren?”
Een tijdje broeden bracht hem tot zijn idee: het Open podium, waar leerkrachten de kans krijgen hun parels uit het onderwijs te delen. Voorafgaand aan een plenaire vergadering mogen twee sprekers kort vertellen over iets waarop ze trots zijn. “Dat mag over van alles gaan, van het geven van instructie, een bepaalde werkvorm, een interventie met een kind of de goede samenwerking met een extern begeleider”, vertelt Van de Ven. “Vaak delen we alleen informatie met directe collega’s als dat nodig is, maar er gebeurt zoveel goeds wat interessant kan zijn voor het hele team.”
Een spreker krijgt tien minuten om te pitchen: vijf minuten voor zijn onderwerp en vijf minuten voor feedback van het publiek. Van de Ven: “Doordat de tijd zo kort is, dwing je iemand om tot de kern te komen. En doordat de feedback procesgericht moet zijn, gaat de toehoorder nadenken over wat de sterke kanten aan het verhaal zijn, hoe hij het zelf zou kunnen inzetten en of hij dat zou willen. Het is de bedoeling mensen te prikkelen zich verder te verdiepen in het onderwerp en het gesprek erover aan te gaan.”
Het management was direct enthousiast en met steun van het programma Onderwijspioniers voerde hij vorig schooljaar het plan uit op zijn school Laurentiushof in Vierlingsbeek. “Van de subsidie heb ik nog niets gebruikt”, vertelt hij. “Dit concept kost niets en is zo eenvoudig dat elke willekeurige school er direct mee kan starten.”
Om zijn collega’s te enthousiasmeren nam hij de aftrap met een eigen pitch. In vijf minuten vertelde hij over zijn plan en daarna mocht de groep hierop reageren aan de hand van de stelling: Open podium wordt een succes. “De reacties waren positief. Veel collega’s gaven aan graag meer samen te willen werken, maar zagen tijd als risico.”
De kracht van zijn idee is dan ook het open karakter: leerkrachten zijn vrij om zich in te schrijven of om deel te nemen. “Als je geen tijd hebt, liever de klas wilt opruimen of schriften moet nakijken, dan is dat prima”, legt hij uit. “In het begin is het presenteren ook een beetje eng, omdat we niet gewend zijn om te vertellen over waar we goed in zijn. Maar het werkt heel aanstekelijk. Gaandeweg zijn er fantastische presentaties gegeven door de mensen die het meest terughoudend waren, en collega’s komen er nu zelfs op hun vrije dag voor terug.”
Een voorbeeld van een succesvolle presentatie was van een kleuterjuf over thematisch werken. “Dat is iets waar we in de bovenbouw soms best mee worstelen”, vertelt Van de Ven. “Een collega uit groep 7/8 zei verbaasd na afloop: Nu werken we al twaalf jaar samen maar ik heb eigenlijk nooit geweten hoe jij over onderwijs dacht.”
Door collega’s te vragen hem te helpen door bijvoorbeeld nieuwelingen te begeleiden, wordt het al snel iets van het hele team. Sinds dit schooljaar geeft hij les aan een schakelklas in Sint Anthonis, maar het Open podium draait op zijn vorige school gewoon door. Het schoolbestuur SKOV heeft hem nu gevraagd het concept ook op de andere vier scholen uit te rollen. “Inmiddels ben ik op één school al geweest en de reacties zijn heel positief. Mijn droom en doelstelling is om ook op stichtingsniveau open podia te organiseren. Dat elke school de mooiste parels delen met collega’s van andere scholen. Dat brengt je niet alleen dichter tot elkaar, maar maakt uiteindelijk ook het onderwijs beter.”
Jan van de Ven komt graag langs om zijn idee toe te lichten. Meer informatie: j.vdven@skov-onderwijs.nl of via twitter: @JanvandeVen81