- blad nr 8
- 18-4-2015
- auteur K. Hagen
- Redactioneel
Werkgevers rommelen met cao primair onderwijs
‘Werkdruk in het onderwijs verminderen door mensen meer te laten werken. En dan vooral in schoolvakanties. Wie bedenkt er nu in hemelsnaam dat daarmee de werkdruk wordt verminderd?’ Een briefschrijver maakt zich kwaad over de cao. Was dit de bedoeling? Nee, dus. In het hele land loopt het storm bij voorlichtingsbijeenkomsten. Hoe moet dat met die veertigurige werkweek? AOb-bestuurder José Muijres signaleert dat een deel van de scholen misbruik maakt van de afspraken. “Zij proberen met minder personeel meer te doen. Werkgeversorganisatie PO Raad zegt ook dat dat niet de bedoeling is. Ik hoop dat zij hun leden erop aanspreken als er scholen misbruik proberen te maken van de cao-afspraken.” Hoe zit het dan wel? Vijf misverstanden van werkgevers, met uitleg de juiste uitleg erbij.
@T3Stikken of slikken
De AOb merkt dat werkgevers soms over de keuze voor het basismodel of het overlegmodel niet praten met de personeelsgeleding in de medezeggenschapsraad. Het is slikken of stikken, directies willen dat de medezeggenschapsraad tekent bij het kruisje voor het overlegmodel. Het overlegmodel vindt de AOb een prima keuze, als er echt sprake is van een dialoog met de werkgever. Lukt dat niet, dan kan de personeelsgeleding van de medezeggenschapsraad (PMR) gewoon zelf kiezen voor het basismodel met vast omschreven afspraken. Mobiliseer dus de PMR.
Overlegmodel
Als er gekozen wordt voor het overlegmodel betekent het dat de werkgever met het team én alle personeelsleden afzonderlijk afspraken moet maken over hun inzet. Het is niet de bedoeling dat er afgeweken wordt van een gemiddelde lestaak voor leraren van 930 uur. Wanneer de ene leerkracht best meer lessen wil, betekent dat voor hem of haar minder andere taken. En iemand anders krijgt dan mínder lessen en méér andere taken. Die verdeling moet ook in overleg met het team plaatsvinden en kan niet van bovenaf opgelegd worden. Volgens de AOb zijn er slechte werkgevers die proberen om de kosten te drukken door iedereen vol te stoppen met lessen.
Werktijdfactor misbruikt
De huidige werktijdfactor met vier cijfers achter de komma wordt omgezet in uren. Dat mag niet leiden tot minder werktijd en salaris op de eigen school. Dat is zo afgesproken. Er komen bij de AOb geluiden binnen dat verschillende werkgevers de afronding gebruiken om mensen deels in een invalpool te plaatsen of op een andere school ‘omdat er uren over zijn’. In de cao is duidelijk afgesproken dat de werktijdfactor neutraal wordt omgezet in uren.
Verplicht op school
Werkgevers lijken met de nieuwe cao ook personeel te willen dwingen om al hun uren op school door te brengen. Dus bij een fulltime baan veertig uur aanwezig. Dat is nergens zo afgesproken. Wie ’s avonds nakijkwerk doet, werkt. Dat zijn uren die meetellen. Zo kan je een werkweek volmaken met maandag 9 uur, dinsdag 9 uur, woensdag 6, donderdag 8 en vrijdag 8. Nergens staat dat al die tijd op school doorgebracht moet worden. Voorbereiden, nakijken, andere taken, dat kan ook thuis gebeuren. Juist die ‘regelruimte’ om het werk te doen, moet blijven.
5. Terugroepen en overwerk
In de werktijdfactor zaten door de cijfers achter de komma allerlei duizendsten momenten die samen maakten dat je ‘teruggeroepen’ kon worden op dagen dat je niet werkt of in de vakantie. Sommige werkgevers roosteren dat vast in, voor verplichte vergaderingen of studiedagen die niet op een reguliere werkdag vallen. Leraren gebruikten die ‘overgebleven tijd’ vaak zelf om bijvoorbeeld ’s avonds te werken. Dat kan nog steeds, maar is vanaf 40 uur overwerk en moet gewoon gecompenseerd worden in vrije tijd.
Meer weten? Kijk op www.aob.nl naar de uitgebreide vragen en antwoorden over de cao primair onderwijs.
Zo kan het ook
Lang niet alles is in kannen en kruiken, maar het doorvoeren van veranderingen die voortvloeien uit de nieuwe cao, verloopt goed op de Utrechtse openbare basisschool Oog in Al. Het geheim? Veel overleggen. “Er wordt nagedacht over wat goed is voor ons allemaal”, zegt Eva Bosman, een leerkracht in de bovenbouw die eerder in de medezeggenschapsraad (MR) zat. Basisscholen kunnen door de nieuwe cao-afspraken kiezen of ze willen overstappen naar het overlegmodel. Dat is een model waarin de werkgever met het team en al het personeel afspraken maakt over de inzet. Bosman: “We praten dan samen met de MR en de directie over of we dat willen en hoe we dat gaan aanpakken.”
Die open houding is volgens AOb-rayonbestuurder Naséra Azzouz niet vanzelfsprekend. “Ik zie vaak dat een bestuur zegt: ‘Jongens, dit zijn de punten, zo gaan we het doen.’ Terwijl het beter is om alles stap voor stap uit te voeren, een discussie op gang te brengen over bijvoorbeeld de werkdruk en om draagvlak te creëren.” Azzouz zegt dat scholen waar het goed gaat vaak een werkgroep instellen en de werkvloer erbij betrekken.
Schooldirecteur Jasper Bunt, ook van basisschool Oog in Al, wijst op het belang van vertrouwen. “De overkoepelende Stichting Primair Onderwijs Utrecht heeft ons, de directeuren, al vroeg betrokken in de cao-veranderingen. De directeuren hebben de stichting het advies gegeven om te kiezen voor het overlegmodel. Het college van bestuur heeft dat advies overgenomen en daar wordt nu op de scholen met de lerarenteams verder aan gewerkt om de klus te klaren.”
Bij de Drentse openbare onderwijsstichting Talent Westerveld wordt de bovenschoolse personeelsgeleding van de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad goed geïnformeerd. Daar zitten leraren in van de verschillende basisscholen. “De GMR kwam met het idee om voorlichting te geven aan het onderwijspersoneel. Een goed punt”, zegt Ageeth Bakker van personeelszaken. Ook wordt er niks opgelegd. Leraren hebben het idee dat ze hun tijd zelf kunnen indelen. “Het werk moet gedaan worden, maar de schooldirecteuren bespreken zelf met hun lerarenteams hoe ze dat invullen. We leggen bijvoorbeeld geen dagen vast waarop leraren aanwezig moeten zijn.”