- blad nr 8
- 18-4-2015
- auteur R. Sikkes
- Redactioneel
Alle kans op een baan
Voor afgestudeerden van de pabo is een baan een hele zoektocht, zeker buiten de Randstad. In het voortgezet onderwijs kan je met een talenstudie of een opleiding voor de exacte vakken snel aan de slag. Ook daar geldt weer dat de Randstad sneller succes biedt én meestal beter betaalt.
tekst Robert Sikkes beeld Typetank
Wie een baan op de Veluwe zoekt in het voortgezet onderwijs kan aanstaande dinsdag terecht in zalencentrum Omnisport in Arnhem. Elf scholen houden een banenmarkt. De reden: er komt een tekort aan. ‘Elke bezoeker kan ook met drie scholen speeddaten. In een kort gesprek kunnen school en kandidaat kennis met elkaar maken en daarna desgewenst een vervolgafspraak plannen’, schrijven de organisatoren. Wie wel een geschikte vooropleiding heeft maar nog geen bevoegdheid, kan met hogescholen alvast een vervolgstudie plannen. Meer weten? Kijk op www.vo-ijsselveluwe.nl.
Het is misschien moeilijk voor te stellen met alle krimp, maar scholen beginnen langzaamaan wat zenuwachtig te worden. De daling van het aantal leerlingen houdt nog wel even aan. De komende vijf jaar zijn er naar schatting 26.000 banen minder in het basisonderwijs. Ook het voortgezet onderwijs gaat de krimp merken en raakt zo’n 5.000 banen kwijt. En er gaat meer werk verloren.
Zo proppen scholen de klassen steeds voller, hierdoor zijn de afgelopen vijf jaar meer dan 15.000 banen verloren gegaan. In het basisonderwijs is die ontwikkeling gestopt, in het voortgezet onderwijs ging die in 2013 nog door. Terwijl het leerlingenaantal toen nog een procentje groeide, waren er toch bijna 3 procent minder leraren per leerling. Oftewel, meer doen met minder mensen.
Toch komen er veel banen vrij. Er zit namelijk een enorme pensioengolf aan te komen. Onderwijs is een van de meest vergrijsde sectoren. Centerdata en het ITS verwachten flinke tekorten. Bovendien daalt het aantal afgestudeerden van de pabo, dat van de lerarenopleidingen voor het voortgezet onderwijs stijgt iets. Kortom: de kansen op een baan worden de komende jaren een stuk beter.
Zeldzaam bevlogen in de publieke sector
Leraren in het basisonderwijs zijn de meest betrokken en bevlogen werknemers in de publieke sector. Maar als het op het loon aankomt zijn ze opvallend ontevreden. Dat blijkt uit het onderzoek Werkbeleving in de publieke sector dat het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft laten uitvoeren.
Onderwijs neemt in de publieke sector een bijzondere positie in. Personeel in basis- en voortgezet onderwijs scoort samen met rechters ongekend hoog als het gaat om bevlogenheid en betrokkenheid. Een buitenbeentje in de onderwijssector is het middelbaar beroepsonderwijs. Dat scoort op die twee onderwerpen onder het gemiddelde van de publieke sector en ook veel lager dan basis- en voortgezet onderwijs.
Dat geldt voor meer baankenmerken. Zo scoort het mbo ook laag als het gaat om tevredenheid met de eigen baan en de eigen organisatie, allebei lager dan het gemiddelde van de publieke diensten.
Wanneer we kijken naar de beloning zijn docenten in het hbo behoorlijk tevreden. In vo en mbo scoort de beloning matig. Personeel in het basisonderwijs voelt zich duidelijk onderbetaald, en is ontevredener dan gemiddeld. Net als politiemensen en defensiepersoneel. Kijken we naar de werkdruk dan zit al het onderwijspersoneel boven het gemiddelde, en scoort het basisonderwijs het hoogst als het gaat om de hoeveelheid werk- en regeldruk.
Tekort basisonderwijs loopt snel op
Vanaf schooljaar 2016-2017 verwacht Centerdata dat er zelfs tekorten komen. Eerst in de Randstad, maar dan al snel ook daarbuiten. Wanneer er niet meer mensen naar de pabo gaan, wordt voor 2020 een tekort van 6.000 leraren basisonderwijs verwacht. Door de enorme pensioengolf zijn er tegen 2020 zelfs in Zuid-Limburg tekorten en dus baankansen.
Beste baankans basisonderwijs 2020 per regio
(kleuren in grafiek positiveren: veranderen van rood = 0% naar geel = 10%)
Voortgezet Onderwijs: vak bepaalt baankans
Nu al zoeken scholen voor voortgezet onderwijs zich suf naar leraren wiskunde, natuurkunde, Duits en klassieke talen. Ze komen zo’n duizend mensen tekort. Dat aantal neemt de komende jaren iets af, maar loopt tot en met 2020 weer op richting de duizend. Ook hier speelt de regio een rol, maar veel minder dan het vak. De tekorten in de Randstad liggen iets hoger, in de grensgebieden zijn er veel minder tekorten.
Baankans in 2020 per vak
Zeer goede baankans
Informatica, Klassieke Talen en Duits
Goede baankans
Scheikunde, Natuurkunde, Frans, Wiskunde
Redelijke baankans
Levensbeschouwing, Aardrijkskunde, Nederlands, Engels, Economie en Techniek
Matige baankans
Biologie, CKV, Maatschappijleer, Gymnastiek, Geschiedenis, Gezondheidszorg en Praktijkonderwijs
Slechte baankans
- (geen)
Leerkrachten basisonderwijs zijn bevlogen
De balkjes geven aan hoe bevlogen en betrokken leraren zijn in vergelijking met andere werknemers in de publieke sector.
Primair onderwijs 0,22
Voortgezet onderwijs 0,08
Rechterlijke macht 0,06
Universitair Medische Centra 0,04
Hoger beroepsonderwijs 0,03
Politie 0
Gemiddeld 0
Middelbaar beroepsonderwijs -0,03
Waterschappen -0,04
Wetenschappelijk onderwijs -0,04
Onderzoeksinstellingen -0,04
Defensie -0,07
Provincies -0,1
Gemeenten -0,13
Rijk -0,17
Type grafiek: