blad nr 2
25-1-2014
auteur T. van Haperen
Column

Dit nooit meer

Het bestuur van het academisch ziekenhuis van de Vrije Universiteit in Amsterdam vond het een goed idee. Televisieproducent Eyeworks zou 35 camera’s boven de bedden hangen. Ten behoeve van een realityshow. Over hoe het echt gaat in een ziekenhuis. Een afwijzende reactie van artsen en patiënten smoorde de plannen. Medisch beroepsgeheim, privacy, kijkcijfers, die argumenten. Een school in Alkmaar kiest net na dit geval wel voor reality-tv. Over 4-havo. Uitgezonden door BNN. Welke beroepsgroep heeft gelijk: leraren of artsen?
Ik bekijk de eerste aflevering. En het valt niet mee. In nagenoeg alle lesfragmenten domineren herrie en gedoe. Papieren vliegtuigjes in de lucht. Bij een wiskundeleraar gooien leerlingen met schriften. Hij doet alsof hij het niet ziet. Alleen tijdens de les van de teamleider houden leerlingen hun mond. Maar daar blijft het dan ook bij. Met de armen over elkaar kijken ze hoe hun baas over aardrijkskunde vertelt. Onderwijzen, leren, in een werksfeer, het zal best bestaan in Alkmaar, maar de camera’s registreren het niet. Wel volg ik twee leerlingen. Een daarvan is Matthijs. Aardige jongen. Vijftien jaar. Vechtpartijtje. Officier van justitie. Arm in het gips. Zo kan het gaan op die leeftijd. Deze grappenmakerij kost hem een jaar. Maar het komt vast goed. Alleen weet Matthijs dat nog niet. BNN maakt gebruik van deze onwetendheid. De kwetsbare puber loopt leeg over zijn misère. Vader vertrokken. Woont in Frankrijk. Matthijs zit bij zijn moeder. Niet fijn. Daardoor kan hij niet studeren. Niemand zegt: Hé Matthijs, het meest stabiele gezin, ouders bij elkaar, ma tikt witte wijntjes weg, pa lacht te hard om Johan Derksen, ook dat is verdriet en frustratie, elke thuissituatie is behelpen, aan de slag en als je dat vertikt, heb je een probleem. In plaats daarvan eindeloos kindvriendelijk geneuzel. Of hij misschien dit zou willen doen? Of dat? En nee, dat wil Matthijs niet. De teamleider noemt dat geduld. Het is pedagogisch amateurisme. En inderdaad, erg is anders. Matthijs doubleert. Hoe dan ook.
Maar een aantal andere zaken is wel echt fout. Ouders die op de televisie horen dat zij een schooljaar van hun zoon afpakken, dat moet je niet uitzenden. Zo’n publiek beleden verwijt ontwricht de onderlinge relatie voor jaren. En dan de lesfragmenten. In Alkmaar hanteren leraren kennelijk het missionarissenmodel: laat over je heen zeiken, doe alsof het regent, voor de lieve kinderen. De werkelijkheid in de Nederlandse klassen is gelukkig meestal anders. Maar de gemiddelde burger ziet de over het beeldscherm uitgesmeerde machteloosheid en trekt zijn conclusie. Leraar, een k*tbaan voor het leven. Waarna alleen idioten zich nog melden aan de poorten van de lerarenopleiding.

Ruim twintig jaar geleden zond de VPRO ‘4-havo, een klas apart’ uit. Ook een bende. Maar tegelijkertijd lichtvoetig. De leraar die elk jaar hetzelfde proefwerk gaf. Juist dat onderdeel vond hij aardig gaan. Allicht. De leerlingen hadden de vragen. Maar bij BNN valt niks te lachen. De sfeer is loodzwaar. Ellende is kennelijk het recept voor kijkcijfers. Daarom, dit nooit meer. Artsen zijn slimmer dan leraren.